تحلیل المانیتور از نقش مجلس ایران در متوقف کردن پروسه عادی‌سازی روابط ایران-آمریکا/ نقش ویژه علی لاریجانی در روند مذاکرات هسته‌ای

سایت المانیتور در گزارشی تحلیلی به نقش پارلمان ایران و شخص علی لاریجانی در روند مذاکرات هسته ای دولت اشاره کرده است.

به گزارش تیک، سایت المانیتور در تحلیلی درباره عملکرد مجلس، کمیسیون امنیت ملی و علی لاریجانی در موضوع هسته ای ایران پرداخت و نوشت:

در تاریخ 19 اکتبر، علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران گفت: «پارلمان قوانین ضروری در مورد فعالیت های مختلف هسته ای را در صورت آنکه احساس کند قدرت های جهانی به شیوه‌های غیرقابل قبولی رفتار می‌کند را تصویب خواهد کرد.» سخنانی که نشان از نقش قاطعانه تر پارلمان ایران در مذاکرات هسته ای خبر می‌دهد.

لاریجانی در این اظهارات به طور شفاف بیان نکرد که منظورش از «فعالیت های مختلف هسته‌ای» چیست و به گونه ای مبهم در این موضوع سخن گفت. وی پس از آن ایالات متحده آمریکا را به انجام اقدامات غیرقابل قبول و بد در قبال مردم ایران و مسلمانان جهان با « آغاز جنگ، تحت فشار قرار دادن مردم فلسطین، غارت کشورهای مسلمان و قرار دادن دیکتاتورهای دست نشانده در این کشورها» متهم کرد.

وی سپس به تیم مذاکره کننده ایرانی در موضوع هسته ای و کمیسیون امنیت ملی مجلس هشدار داد که در قبال رفتار دوگانه از جانب قدرت های جهانی آگاه باشند.

لاریجانی پیشتر در ماه اکتبر گذشته در سفری که به چند کشور اروپایی داشت در اظهار نظری مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 را «مثبت» خوانده بود. موضعی که با سخنان اخیر لاریجانی مغایرت دارد.

سوال اینجاست: این تغییر اتفاقی در لحن سخنان رئیس مجلس ایران، چرا و به چه معناست؟

یک دلیل احتمالی برای تغییر لحن لاریجانی می تواند درخواست برخی از مقام های ایرانی از مجلس ایران برای ایفا کردن نقش محدودتری در موضوع مذاکرات هسته ای باشد. در حالی که ایران و آمریکا به تلاش های خود برای برقراری مذاکرات دوجانبه ادامه می دهند، احتمال تغییر رویکردها میان آمریکا و ایران محتمل تر شده است اگرچه هنوز بسیار مشکل است. ممکن است پارلمان ایران در مسیر متوقف کردن پروسه عادی سازی روابط ایران و آمریکا تلاش کند و به عنوان یک اهرم برای آوردن محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران به مسیری که مورد قبول مقام های ایران است عمل کند.

مجلس ایران یک عملکرد اصلی در مذاکرات هسته ای ایران بر عهده دارد: یکی از اصلی ترین خواسته های پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان (1+5 ) ممکن است این باشد که تهران پروتکل الحاقی را امضا کند، اقدامی که باید به تصویب مجلس ایران برسد.

می توان این فرض را مد نظر داشت که تشخیص و توازن میان مذاکرات موفقیت آمیز هسته ای و جلوگیری از عادی سازی روابط با آمریکا، دو وظیفه اصلی و مقارن پارلمان باشد.

لاریجانی، منحصرا فرد مناسب برای ایفای این نقش است که روابط نزدیکش با رهبر جمهوری اسلامی ایران این شرایط را ایفا کرده است. لاریجانی پیشتر مذاکره کننده هسته ای ایران بود و به عنوان یک فرد عملگرای محافظه کار در جمهوری اسلامی ایران شناخته می شود. این بدان معناست که وی به اصلاح طلبان نزدیک نیست وی همچنین قاطعانه علیه تندروهایی که در مسیر محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق ایران قرار دارند نیز، قرار دارد. بنابراین، تاریخچه سیاسی لاریجانی، مواضع وی را اغلب مستقل از دیگر نیروهای سیاسی و جنبش ها نشان می دهد.

با این حال، مجلس ایران با مذاکرات هسته ای ایران و دولت روحانی متحد نیست و این موضوعی است که مشکل ساز خواهد بود.

جناح اکثریت در مجلس ایران که «رهروان ولایت» خوانده می شوند و ریاست آن بر عهده علی لاریجانی است، از دولت در قبال کاهش تنش با غرب، بهبود وضعیت اقتصادی، حل موضوع هسته ای بدون عبور از خط قرمزها حمایت می کند.چیزی که مهم است آن است که آنها به دنبال آن هستند که دولت میانه رو روحانی را به حرکت در مسیر اصولگرایی میانه رو تشویق کنند.

لاریجانی ممکن اسن که به مذاکره کنندگان هشدار دهد و جاهایی که احساس نیاز کند عقب نشینی کند اما وی در مسیر رویکرد کلی دولت روحانی قرار دارد.

بنابر گزارش نامه، جناح اقلیت، با این حال، دید منفی به دولت روحانی دارد و انتظار آن را دارد که دولت جدید ایران در دو موضوع سیاست خارجی و سیاست داخلی، شکست خواهد خورد. این جناح، که زیرمجموعه اصولگرایان رادیکالی است، نفوذ قابل توجهی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران دارند. اعضای این کمیته، مانند اسماعیل کوثری پیش از برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد، هرگونه مذاکره ایران با آمریکا را رد کرد و آمریکا را «خونخوار» خواند. وی با لحن تمسخرآمیزی هرکسی را که بخواهد با آمریکا مذاکره کند اصلاح طلب خواند. این کمیسیون همچنین به ابزاری برای کنترل و انتقاد از رویکرد سیاست خارجی ظریف تبدیل شده است.