چرا امسال میتواند گرمترین سال تاریخ باشد؟
اکنون جهان برای ۱۳ ماه متوالی شاهد دمای ماهانه بی سابقه بوده است. هر ماه از جولای(تیر) سال گذشته دما بیش از ۱.۵ درجه سانتی گراد بالاتر از دمای معمول در ماه مشابه در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی بوده است.
برای برخی از اروپاییها ممکن است دشوار باشد که باور کنند زمین رکود دمای جدید را شکسته است. علیرغم آن که بخشهایی از آمریکا، آسیا، خاورمیانه و در واقع جنوب اروپا متحمل موجهای گرمای مرگبار شده اند بسیاری از کشورهای اروپایی تحت تاثیر بارندگیهای بی سابقه قرار گرفته اند که تابستان را برای مردمان آن کشورها دل انگیز ساخته است.
به نقل از اکونومیست، دما در بخشهایی از غرب اروپا در ماه ژوئن(خرداد) در حدود میانگین دما یا کمتر از آن بوده است. با این وجود، دادههای کوپرنیک برنامه رصد زمین اتحادیه اروپا نشان میدهد که در سطح جهانی میزان دما در حال افزایش است. میانگین رکورد جهانی دمای هوا در دو روز متوالی شکسته شده است.
در ۲۲ جولای(۱ مرداد) دمای هوا به ۱۷.۱۶ درجه سانتی گراد رسید و رکورد ۱۷.۰۹ درجه سانتی گراد ثبت شده یک روز پیش از آن را شکست. رکورد قبلی ۱۷.۰۸ درجه سانتی گراد تنها از ۶ جولای ۲۰۲۳ میلادی باقی مانده بود.
فارغ از گرم شدن سیاره زمین بزرگترین تاثیر بر دمای زمین نوسان جنوبی ال نینو* میباشد یک پدیده طبیعی است که بر الگوهای آب و هوا در سراسر جهان تاثیر میگذارد. ال نینو منجر به رکوردشکنی دما در سال ۲۰۲۳ میلادی شد و اخیرا به پایان رسیده است.
یکی از مناطقی که شاهد افزایش میانگین دمای جهانی بوده قطب جنوب است. دمای اطراف قطب جنوب بسیار بالاتر از حد معمول است امری که باعث شده رکوردی برای کمبود یخ دریا در این برهه زمانی از سال یعنی زمانی که در نیمکره جنوبی فصل زمستان است ثبت شود.
در سال ۲۰۲۳ میلادی دمای جهانی در چهار روز متوالی به بالاترین حد خود رسید. در سال ۲۰۱۶ میلادی این رکورد هفت بار شکسته شد. در سال ۱۹۹۸ میلادی آن رکورد شش بار شکسته شد. این سومین سالی است که رکوردهای ثبت شده یک سال قبل شکسته میشوند. نگهداری صحیح سوابق و رکوردها در این زمینه از سال ۱۹۴۰ میلادی آغاز شده است.
اکنون جهان برای ۱۳ ماه متوالی شاهد دمای ماهانه بی سابقه بوده است. هر ماه از جولای سال گذشته دما بیش از ۱.۵ درجه سانتی گراد بالاتر از دمای معمول در ماه مشابه در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی بوده است.
نیمه دوم سال جاری ممکن است مانند نیمه اول فوق العاده نباشد. سازمان جهانی هواشناسی تخمین میزند که ۷۰ درصد احتمال دارد لانینا* آغاز شود که نشان دهنده دماهای سردتر خواهد بود. با این وجود، هنوز این احتمال وجود دارد که سال ۲۰۲۴ میلادی گرمتر از سال ۲۰۲۳ میلادی باشد.
*ال نینو یکی از چرخههای مشهور آب و هوایی جهان است که هر دو تا هفت سال یک بار باعث ایجاد ناهنجاریهای بزرگی در آب و هوای سراسر سیاره زمین میشود از جمله این ناهنجاریها میتوان به سیلابهای ناگهانی، خشکسالی، قحطی و اپیدمی اشاره کرد. ال نینو به طور ساده عبارت است از یک رخداد اقلیمی کلان که بر اثر رها شدن انرژی انباشته در بزرگترین حوزه اقیانوسی جهان یعنی جنوب اقیانوس آرام رخ میدهد. نشانه اولیه آن نیز تغییر جهت جریان آبهای سرد و گرم و هم چنین بادهای آن منطقه است.
*لانینا یک پدیده اقیانوسی و جوی است که مشابه ال نینو، ولی سردتر از آن و بخشی از نوسان جنوبی ال نینو است. لانینا وضعیتی است که در آن آب در قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام سردتر از حالت طبیعی میشود. لانینا تقریبا متضاد ال نینو است. لانینا هر سه تا هفت سال یکبار رخ میدهد و درجه حرارت آب دریا در جریان آن سرد میشود. این پدیده حاصل تغییر اختلاف فشار منطقه است و اجازه میدهد سطح آبهای اقیانوس در قسمت شرقی سردتر از حالت معمول شود و در قسمتهای حاره غربی گرمتر از حالت عادی گسترش یابد. علل لانینا برعکس عواملی است که در ایجاد ال نینو موثر هستند. این پدیده اقیانوسی و جوی بسیار آنی و سریع از زمین عبور میکند.