واکاوی شوک موشکی جدیدِ ایران به اسرائیل

بر اساس گزارش سال ۲۰۲۱ "مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی"، تهران هزاران موشک بالستیک و کروز را در بُرد‌های مختلف در اختیار دارد. شمارِ دقیق هر نوع از موشک‌هایی که ایران در اختیار دارد مشخص نیست با این حال، "کنت مکنزی" ژنرال نیروی هوایی آمریکا در سال ۲۰۲۳ به کنگره آمریکا گفته است که ایران فقط بیش از سه هزار موشک بالستیک در اختیار دارد.
سی ان ان" در گزارشی با اشاره به حمله موشکی شامگاه سه‌شنبه ایران به اراضی اشغالی، سعی کرده به واکاوی موشک‌های شلیک شده ایرانی و سامانه‌های پدافندی اسرائیلی که می‌توانند به مقابله با موشک‌ها بپردازند، اشاره داشته باشد. سی ان ان از خط اصلی جریان‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی غربی در مورد حمله موشکی کشورمان در قالب عملیات وعده صادق ۲ به فلسطین اشغالی خارج نشده و سعی کرده این حمله را ناموفق معرفی کند با این حال، واقعیت این است که در گزارش خود به صورت ضمنی این حمله را رویدادی کاملا موفق ارزیابی کرده است. 

به گزارش فرارو به نقل از  سی ان ان؛ ایران بیش از ۱۸۰ موشک بالستیک به فلسطین اشغالی شلیک کرده است. آمریکا توانسته تنها ۱۲ موشک پدافندی برای مقابله با موشک‌های ایرانی شلیک کند. عملیات اخیر ایران در قیاس با حمله موشکی ماه آوریل به اراضی اشغالی، به مراتب سخت‌تر و کوبنده‌تر بوده و موشک‌های مدرن تری نیز در این حمله مورد استفاده قرار گرفته اند. 

ایران به تازگی بزرگترین حمله موشکی خود علیه اسرائیل را انجام داده است. در این راستا، این کشور بیش از ۱۸۰ موشک بالستیک را در شامگاه سه شنبه گذشته به سمت اسرائیل شلیک کرد. این حمله هوایی که در قیاس با عملیات پیشین ایران بسیار گسترده‌تر و موثر‌تر بود، منطقه خاورمیانه را عملاً به نقطه‌ای حساس و تاریخی رسانده است. برخی این گزاره را مطرح می‌سازند که چشم انداز یک جنگ منطقه‌ای دور نیست. 
در ادامه به بخشی از تونمندی‌های موشکی ایران و سامانه‌های پدافندی اسرائیل و دیگر نیرو‌ها در سطح منطقه که در جریان حمله موشکی اخیر تهران نمود پیدا کرده اند، پرداخته می‌شود. 

موشک‌های ایرانی
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۱ مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی، تهران هزاران موشک بالستیک و کروز را در بُرد‌های مختلف در اختیار دارد. شمارِ دقیق هر نوع از موشک‌هایی که ایران در اختیار دارد مشخص نیست با این حال، "کنت مکنزی" ژنرال نیروی هوایی آمریکا در سال ۲۰۲۳ به کنگره این کشور گفته است که ایران فقط بیش از سه هزار موشک بالستیک در اختیار دارد. 

موشک‌های بالستیک یا از جو کره زمین خارج می‌شوند و یا نزدیک به محدود جو کره زمین قرار می‌گیرند. در این راستا، قبل از اینکه موشکی در جو کره زمین به سمت هدف حرکت کند، پوسته خود را رها می‌کند. 

کارشناسات تسلیحاتی که تصاویر مختلف حمله موشکی اخیر ایران به اسرائیل را تحلیل و بررسی کرده اند به سی‌ان‌ان گفته اند که ایران از طیف متنوعی از موشک‌های بالستیک شهاب ۳ در حمله اخیر خود به اسرائیل بهره برده است. 

شهاب ۳ بنیان و پایه‌ای برای موشک‌های بالستیکِ بُرد میانی ایران است که از سوخت مایع استفاده می‌کند. این موشک بر اساس آنچه مقام‌های غربی مدعی می‌شوند، از سال ۲۰۰۳ به صورت جدی وارد میدان شده و می‌تواند کلاهک جنگی به وزن ۷۶۰ تا ۱۲۰۰ کیلوگرم را حمل کند. این موشک از قابلیت پرتاب توسط لانچر‌های متحرک و یا سیلو‌های زیرزمینی برخوردار است. 

منابع غربی اعلام کرده اند که جدیدترین نوع از موشک‌های شهاب ۳ یعنی موشک‌های قدر و عماد، دقتی نزدیک به ۳۰۰ متر در قیاس با هدف مورد نظر خود دارند. رسانه‌های ایرانی از استفاده تهران از موشکی جدید با نام فتاح ۱ نیز سخن گفته اند. موشک فتاح سرعتی بالغ بر ۵ ماخ یعنی پنج برابر بیشتر از سرعت صوت دارد. این بدان معناست که این موشک می‌تواند ۶۱۰۰ کیلومتر را در یک ساعت طی کند.  

با این همه، تحلیلگران به این نکته اشاره می‌کنند که تقریبا تمامی موشک‌های بالستیک در طول پرواز خود به سرعت مافوق صوت می‌رسند. این مساله با توجه به اینکه آنها به سمت هدف خود شیرجه می‌زنند، ماهیت جدی تری را می‌گیرد. موشک‌های هایپرسونیک از این قابلیت برخوردارند که با سرعتی به شدت بالا در جو زمین مانور داشته باشند. این موضوع موجب می‌شود که سامانه‌های پدافندی قادر به مقابله با این دسته از موشک‌ها نباشند. 

برخی از تحلیلگران غربی بر این باورند که موشک فتاح ۱، در نوع خود یک پیشرفت قابل توجه در حوزه صنعت موشکی ایران بوده است. عده‌ای از تحلیلگران نسبت به استفاده ایران از موشک هایپرسونیک فتاح در جریان حمله اخیر به اسرائیل ابراز تردید می‌کنند و معتقدند که ایران با زیرکی و تبلیغات می‌تواند ذهن بسیاری را به این مساله معطوف کند و در عین حال، برگ‌های برنده خود را همچنان حفظ کند و لو ندهد. 

سامانه‌های پدافندی اسرائیل
اسرائیل از مجموعه‌ای از سامانه‌های پدافندی برای مقابله با موشک‌های بالستیک و یا موشک‌های کروز و راکت‌هایی که در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند بهره می‌گیرد. در این رابطه، سامانه گنبد آهنینن توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرده است. با این حل سامانه گنبدآهنین قادر به مقابله با موشک‌های بالستیک نیست. 

در کنار گنبد آهنین، اسرائیل از سامانه موشکی فلاخن داوود بهره می‌گیرد که به مقابله با موشک‌های میان برد می‌پردازد. این سامانه پدافندی محصول شرکت تسلیحاتی رافائلِ اسرائیل و البته شرکت آمریکایی ریتون است. این سامانه پدافندی قادر به رهگیری موشک‌ها از فاصله ۱۸۶ مایلی است. در کنار فلاخن داوود، اسرائیل از سامانه پدافندی آرو ۲ و ۳ نیز بهره می‌برد. هر دو سامانه مذکور توسط آمریکا ساخته شده اند. 

سامانه ارو از کلاهک تکه تکه شده استفاده می‌کند تا موشک‌های بالستیک را در زمان شیرجه زدن به سمت هدف، منهدم کند. سامانه آرو ۲ به مثابه سامانه به روز شده پاتریوت نیز مورد اشاره قرار می‌گیرد. سامانه آرو ۳ نیز به نحوی طراحی شده تا موشک‌ها را قبل از ورود به جو هدف قرار دهد. 

در حمله موشکی اخیر ایران به اسرائیل، ارتش آمریکا اعلام کرده که ۱۲ ضدموشک را به سمت موشک‌های ایرانی شلیک کرده است. البته که دولت اردن نیز از مداخله در عملیات رهگیری موشک‌های ایرانی خبر داده است.