نسخه چاپی
ارسال به دوستان
کوکتل کورتیزول؛ ماجرای ترند داغ این روزهای اینستاگرام
این روزها در شبکه‌های اجتماعی زیاد درباره «کوکتل کورتیزول» می‌شنویم؛ یک نوشیدنی پر از قند و نمک که مدعی کاهش استرس است. اما شواهد علمی چندانی برای اثبات این ادعا وجود ندارد.
این روزها در شبکه‌های اجتماعی نوشیدنی جدیدی به نام «کوکتل کورتیزول» توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است. برخلاف نام فانتزی اش، این نوشیدنی قرار نیست در کافه سرو شود، بلکه ترکیبی ساده از آب پرتقال، آب نارگیل و اندکی نمک است.
به نقل از ساینس الرت، طرفداران «کوکتل کورتیزول» ادعا می‌کنند که این نوشیدنی می تواند سطح هورمون استرس یعنی همان کورتیزول را تنظیم کرده و به بازگشت انرژی از دست رفته بدن کمک کند. اما پرسش اینجاست: آیا این نوشیدنی واقعا می تواند میزان کورتیزول بدن را تغییر دهد؟
کورتیزول و تأثیر آن بر استرس و انرژی
کورتیزول که اغلب به‌عنوان «هورمون استرس» شناخته می‌شود، توسط غدد فوق‌کلیوی ترشح می‌شود. این هورمون علاوه بر واکنش به استرس، در تنظیم قند خون، متابولیسم و کاهش التهاب بدن نیز موثر است. سطح کورتیزول در طول شبانه‌روز تغییر می‌کند: صبح‌ها افزایش پیدا می‌کند تا بدن برای شروع روز انرژی کافی داشته باشد و شب‌ها کاهش می‌یابد تا خواب راحت تری را تجربه کنیم.
با این حال، بسیاری از علائمی که معمولاً به «کورتیزول بالا» نسبت داده می‌شود، مانند خستگی یا اضافه وزن می‌تواند ناشی از کورتیزول پایین باشد. حتی برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که استرس مزمن ممکن است منجر به کاهش ترشح کورتیزول شود. اگرچه نام «خستگی آدرنال» این روزها زیاد مطرح می‌شود، اما در پزشکی هنوز به به‌عنوان یک بیماری تایید نشده است.
ترکیبات کوکتل کورتیزول
نسخه‌های گوناگونی از این نوشیدنی وجود دارد، اما ترکیب معمول آن شامل این مواد است:
- نصف لیوان آب پرتقال (ویتامین C)
- نصف لیوان آب نارگیل (پتاسیم)
- یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک (سدیم)
- گاهی پودر منیزیم یا پتاسیم اضافی
ویتامین C برای عملکرد سالم غدد فوق‌کلیوی مفید است. پتاسیم در تنظیم ضربان قلب و عملکرد سلولی نقش دارد، اما ارتباط مستقیمی با کاهش کورتیزول ندارد. منیزیم به تولید انرژی و مقابله با استرس کمک می کند.با این حال، برخلاف آنچه گفته می‌شود، مصرف زیاد نمک باعث افزایش کورتیزول و افزایش خطر بیماری‌های مزمن می‌شود.
چرا این ترکیب می تواند خطرناک باشد؟
یک لیوان کوکتل کورتیزول حدود ۱۶ گرم قند دارد (یک‌سوم حد مجاز روزانه). این میزان قند می‌تواند برای بیماران دیابتی یا افرادی که اضافه‌وزن دارند، مضر باشد. همچنین نمک موجود در این ترکیب معادل یک‌چهارم حد مجاز روزانه است و استفاده از آن برای افراد مبتلا به فشار خون بالا توصیه نمی‌شود. از سوی دیگر، محتوای بالای پتاسیم این نوشیدنی ممکن است برای بیماران قلبی، کلیوی و دیابتی خطرناک باشد.
راهکارهای علمی برای کنترل کورتیزول بدن
به گفته تِرِسا لارکین، استاد دانشگاه ولونگونگ استرالیا، بهترین راه برای متعادل نگه داشتن کورتیزول بدن کاهش استرس روزانه است. تحقیقات نشان می‌دهد که مدیتیشن، ذهن‌آگاهی و تکنیک های آرام‌سازی بیشترین تاثیر را در کاهش کورتیزول دارند. فعالیت‌های بدنی، خلاقیت، معاشرت و حتی چند دقیقه تنفس عمیق و استراحت در طول روز، به‌مراتب موثرتر از یک یک نوشیدنی پرقند و پرنمک هستند.
اگرچه کوکتل کورتیزول حاوی برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید است، اما هنوز مدرک علمی معتبری مبنی بر اثرگذاری این نوشیدنی بر کورتیزول یا استرس وجود ندارد. متخصصان توصیه می‌کنند به‌جای دنبال کردن این ترند، مصرف متعادل میوه‌ها، مغزیجات و فعالیت‌های کاهش‌دهنده استرس را در اولویت قرار دهید.
