نسخه چاپی
ارسال به دوستان
روسیه برنده شد | چرا طرح صلح ترامپ بین اوکراین و روسیه، معامله با شیطان است؟
دونالد ترامپ طرح جدیدی در قالب ۲۸ بند برای صلح بین روسیه و اوکراین ارائه کرده است؛ اما رسانه‌های غربی نی گویند این طرح پیشنهادی – که بر اساس برنامه صلح ترامپ برای غزه طراحی شده – به نفع روسیه است و به کرملین کمک می‌کند فشار بر اوکراین را افزایش دهد و همزمان از فشار بیشتر آمریکا و اروپا فرار کند. این پیشنهاد در بدترین زمان ممکن برای اوکراین و متحدانش مطرح شده؛ لایحه تحریم‌های روسیه در کنگره آمریکا پس از ماه‌ها انتظار سرانجام به جا‌های خوبی رسیده و همزمان اروپایی‌ها درباره استفاده از دارایی‌های بلوکه شده روسیه برای حمایت از اوکراین وارد مباحث جدی تری شده‌اند. نشریه‌های اروپایی و آمریکایی دسته چپی می‌گویند اگر طرح ترامپ عملی نشود، روسیه تلاش خواهد کرد، اوکراین را مقصر عدم تحقق صلح جلوه دهد.
نخستین مساله این است که این پیشنهاد نهایی نیست و قابل تغییر است. بسیاری از بند‌های آن مبهم و نامشخص هستند. اوکراین و شرکای اروپایی هم‌اکنون در حال مذاکره‌اند تا متن این طرح را اصلاح یا در برابر برخی مفاد آن مقاومت کنند؛ اما زمان اندک است، زیرا ترامپ تا روز پنجشنبه برای پاسخ اوکراین مهلت تعیین کرده است. لینا فیکس از شورای روابط خارجی آمریکا میگوید این فشار زمانی ـ و واکنش زلنسکی به این طرح ـ به این معناست که احتمالاً طرح دولت ترامپ برای وادار کردن اوکراین به پذیرش توافقی، اجباری است.
۵ خط قرمزی که در طرح ترامپ نقض شده
۱. الحاق استان دونستک به روسیه
شورای روابط خارجی آمریکا در نشریه خود یادداشتی منتشر کرده و میگوید طرج پیشنهادی شامل بندی درباره خروج نیرو‌های اوکراینی از بخش‌هایی از استان دونتسک است که همچنان تحت کنترل اوکراین است. این بند در واقع ب منزله به رسمیت شناختن بین‌المللی این مناطق به‌عنوان خاک روسیه است و از نظر اوکراین و اروپایی‌ها کاملاً غیرقابل‌قبول است. این بند به معنای واگذاری خاکی است که نه متعلق به روسیه است و نه روسیه آن را فتح کرده. حتی اگر منطقه غیرنظامی اعلام شود، هیچ سازوکاری برای جلوگیری از پیشروی دوباره روسیه وجود ندارد. تجربه گرجستان و جنگ‌های قبلی اوکراین نشان می‌دهد که روسیه احترام چندانی به مناطق حائل غیرنظامی نمی‌گذارد.
۲. محدود کردن ارتش اوکراین:
طرح ترامپ شامل کاهش شمار نیرو‌های نظامی اوکراین از ۹۰۰ هزار به ۶۰۰ هزار سرباز است. این بند هم از تظر اروپایی‌ها و برای اوکراین قابل‌قبول نیست. هرگونه محدودیت در توان نظامی اوکراین، این کشور را در برابر حمله احتمالی آینده روسیه آسیب‌پذیر خواهد کرد، زیرا روسیه از نظر جمعیت و نیروی انسانی برتری چشمگیری دارد.
۳. ضمانت‌های امنیتی ضعیف:
طرح پیشنهادی ترانگ تنها شامل «واکنش هماهنگ نظامی» و بازگرداندن تحریم‌ها در صورت حمله مجدد روسیه است. این چیزی نیست که اوکراین به‌عنوان ضمانت امنیتی از آمریکا انتظار دارد. اوکراین خواستار تعهدی مشابه ماده ۵ ناتو بود که حمله به یک کشور را حمله به همه تلقی کند. طبق گزارش اکسیوس، این موضوع هنوز در حال مذاکره است. در بهترین حالت، اوکراین انتظار دارد واشنگتن حداقل به حمایت دائمی نظامی متعهد باشد؛ چیزی که ترامپ تقریباً آن را حذف کرده است.
ممنوعیت استقرار نیرو‌های ناتو در خاک اوکراین هم عملا امکان ایجاد نیروی مشترک اروپایی—که پیش‌تر مطرح شده بود—را از بین می‌برد.
۴. ممنوعیت پیوستن اوکراین به ناتو
طرح پیشنهادی، از ناتو می‌خواهد در اساسنامه خود تضمین دهد که اوکراین هرگز عضو نخواهد شد. اوکراین ممکن است خود تصمیم بگیرد عضو نشود، اما اینکه ناتو رسماً عضویت اوکراین را غیرممکن اعلام کند، نوعی وتوی روسیه بر سیاست ناتو محسوب می‌شود که کاملاً غیرقابل‌قبول است.
۵. لزوم برگزاری انتخابات در اوکراین
طرح ترامپ شامل بندی مربوط به لزوم برگزاری یک انتخابات آزاد در اوکراین بعد از امضای توافق است. در این طرح حاکمیت اوکراین «تأیید» خواهد شد و یک «توافق جامع، کامل و فراگیر عدم‌تجاوز» میان روسیه، اوکراین و اروپا برقرار می‌شود؛ همراه با «تضمین‌های امنیتی قوی یا قابل اتکا» برای کی‌یف و همچنین مطالبه برگزاری انتخابات زودهنگام ظرف ۱۰۰ روز.
۵ موردی که هنوز می‌شود درباره آن مذاکره کرد
۱. لغو مرحله‌ای تحریم‌ها:
لغو تحریم‌ها به‌صورت مرحله‌ای و موردی، برخلاف حذف کامل تحریم‌ها (مورد مطالبه روسیه)، می‌تواند قابل‌بحث باشد؛ به شرطی که سازوکاری برای بازگشت خودکار تحریم‌ها در صورت نقض توافق وجود داشته باشد.
۲. استفاده از دارایی‌های بلوکه‌شده روسیه:
این طرح به‌طور کامل بازگشت دارایی‌ها را به روسیه پیشنهاد نمی‌کند که می‌تواند در مذاکرات نقطه قوت باشد ـ اگر روسیه به آن تن دهد.
۳. گفت‌و‌گو درباره کاهش تنش بین ناتو و روسیه:
این بخش مبهم است و می‌تواند به مذاکراتی طولانی تبدیل شود. با این حال، نشان می‌دهد که روسیه همچنان به‌دنبال تغییر مذاکرات امنیتی در کل اروپا است، نه فقط اوکراین.
۴. تمدید توافق استارت نو
اگرچه متن طرح به "START I" اشاره کرده، اما احتمالاً منظور تمدید پیمان "نیو استارت" برای یک سال دیگر است که می‌تواند مبنایی برای مذاکره باشد. پیمان استارت نو پیمان کاهش تسلیحات هسته‌ای دو جانبه میان ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه است.
۵. برگزاری انتخابات در ۱۰۰ روز:
این جدول زمانی بسیار فشرده است و اجرای انتخابات آزاد و منصفانه را دشوار می‌کند، مخصوصاً اگر شهروندان مناطق اشغالی نیز در نظر گرفته شوند. روسیه احتمالاً از این موضوع برای تضعیف زلنسکی و ایجاد آشوب داخلی استفاده خواهد کرد.
طرح ۲۸ بندی ترامپ نشان می‌دهد دولت او تصور می‌کند می‌تواند اوکراین را وادار به دادن امتیازات اساسی کند، در ازای ضمانت‌های مبهم. این همان «معامله فاوستی» است. معامله با شیطان یا همان معاملهٔ فاوستی، پیمانی است که بین یک شخص و شیطان بسته می‌شود. به موجب این پیمان شخص یک چیز با ارزش اخلاقی مانند روحش را در ازای برخی منافع دنیوی یا مادی به شیطان می‌فروشد.
زلنسکی گفته «اکنون اوکراین در برابر انتخابی بسیار سخت قرار گرفته است؛ یا از دست دادن عزت، یا خطر از دست دادن شریک اصلی خود.»
ضمانت‌های امنیتی طرح هنوز شفاف نیست، این طرح بیشتر بر مشوق‌ها و امتیازات برای روسیه تکیه دارد تا تهدید‌ها و بازدارندگی در صورت نقض. برای اوکراین، این قابل‌قبول نیست که خاکش را واگذار کند یا ارتش خود را تضعیف کند، در حالی که ضمانتی روشن دریافت نمی‌کند.
مگر اینکه کی‌یف و اروپا بتوانند ترامپ را قانع کنند تا بند‌های کلیدی را تغییر دهد؛ وگرنه توافقی حاصل نخواهد شد و اوکراین وارد زمستانی سخت دیگر می‌شود.
اروپایی‌ها و اوکراینی‌ها می‌توانند با دقت خواندن این طرح، نشانه‌هایی از نگرانی‌های روسیه را کشف و از آن استفاده کنند. مثلاً ذکرِ مشخصِ ممنوعیت حملات احتمالی اوکراین به مسکو و سن‌پترزبورگ نشان می‌دهد روسیه چقدر از حملات آینده بیم دارد. این می‌تواند برگ امتیازی ارزشمند برای اوکراین در مذاکرات باشد.
