نسخه چاپی
ارسال به دوستان
پیشنهاد محسن هاشمی به پزشکیان: افراد متنفذ دولت با رهبری جلسه بگذارند
من از جزییات روابط دولت و مجلس و وزرا و نمایندگان خبر ندارم، اما احساس غالب در جامعه این است که این فشارها، فشارهای سیاسی و جناحی هستند. دولت میتواند از حمایتهای رهبری استفاده کرده و طیفهای تندروی مجلس را کنترل کند. همه دولتها با این فشارها روبهرو بودهاند.
سوپرانقلابیها اصرار از دولت انکار»؛ در شرایطی که دولت با هر ابزار و وسیلهای اعلام میکند برنامهای برای اعمال تغییرات در کابینه و جابهجایی وزرا ندارد، رسانههای جریان راست، داستانسراییهای بیشتری درباره احتمال وقوع تغییرات در کابینه ترتیب میدهند . کار به جایی رسیده که این رسانهها از انعقاد تفاهمنامهای میان روسای دولت و مجلس برای اعمال تغییر در کابینه سخن میگویند. ادعایی که رییس دفتر رییسجمهور با صراحت آن را تکذیب کرده و میگوید، روح دولت هم از آن خبر ندارد.
رسانههای اصولگرا اما با طرح چنین ادعاهایی تلاش میکنند تا فضای رسانهای اعمال تغییرات را فراهم کرده و دولت را تحت فشار قرار دهند. زعیم دولت اما بدون توجه به این نوع فضاسازیها از وزرای کابینه چهاردهم دفاع کرده و معتقد است برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده، باید ثبات در مدیریت ایجاد کرد. دیروز نوبت به محسن حاجیمیرزایی رییس دفتر رییسجمهور رسید که هرگونه تفاهمنامهای برای تغییرات در کابینه را تکذیب کند.
محسن حاجیمیرزایی که با فارس گفتوگو میکرد در رابطهبا آخرین وضعیت استیضاح وزرا خاطرنشان کرد: «تفاهم خاصی با مجلس برای اینکه برخی وزرا از دولت کنار گذاشته شوند مطرح نیست، البته استیضاح حق قانونی و قطعی نمایندگان است و میتوانند از حق خودشان استفاده کنند.» او در عین حال میافزاید: « استیضاح در این شرایط مشکلی را حل نمیکند، برای ۶ ماه تا یک سال یک دستگاه را در یک حالت معطلی نگه میدارد...» رییس دفتر پزشکیان در پایان میگوید: « دولت خودش هم قصد تغییر هیچ وزیری را ندارد.»
اما کسانی که تصور میکنند با شفافسازی موضوع توسط رییس دفتر رییسجمهور اصرار رسانههای دست راستی برای تغییر در کابینه پایان مییابد، سخت در اشتباهند. سوپرانقلابیها و رسانههای همسوی آنها ایده بیثباتسازی دولت را به هر وسیلهای دنبال میکنند. بهانههایی چون استعفای مدیران ارشد، تغییرات کابینه و اختلاف میان ارکان دولت و... بخشی از بهانههایی است که این جریان برای بیثباتسازی دولت دنبال میکنند. جریانی که در زمان استیضاح همتی وزیر اقتصاد تنها 4ماه پس از رای اعتماد با آب و تاب ادعا میکرد با این استیضاح نرخ دلار که در آن برهه حدود 70هزار تومان بود، کاهش مییابد، امروز که نرخ دلار به محدوده بالای 125 هزارتومانی رسیده، لام تا کام از نقش خود در ایجاد این بیثباتی سخن نمیگوید.
محسن هاشمی فعال سیاسی اما معتقد است، تجربه دهههای اخیر حاکی است که هر زمان کشور با ثبات در مدیریت آرامش همراه بوده، تحقق اهداف توسعهای و رشد اقتصادی نیز بیشتر در دسترس قرار داشته است. هاشمی در گفتوگو با «اعتماد» با بازخوانی نظام تصمیمسازیهای دولتی قبلی، اهمیت ایجاد ثبات در عرصه مدیریتی را یادآور میشود.
این روزها بحث اعمال تغییرات در کابینه در محافل مختلف مطرح میشود. دولت اصرار دارد که هیچ برنامهای برای اعمال تغییرات در کابینه ندارد، اما برخی طیفهای رادیکال در داخل و خارج مجلس اصرار دارند که کابینه باید ترمیم شود. جریان اصولگرا با ابزار استیضاح به دولت فشار میآورد که وزرای کار، راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی و نیرو را تغییر دهد. با توجه به تجربیات دولتهای گذشته فکر میکنید دست زدن به ترکیب کابینه، آیا کمکی به حل مشکلات میکند یا نه؟
برای پاسخ دادن به این پرسش باید تجربیات جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار بگیرد. مثلا در دولت اول آیتالله هاشمیرفسنجانی در مجلس سوم بود که نخستین استیضاح در دولت پنجم کلید خورد. در آن برهه، مجلس سوم در سیطره جریان چپ قرار داشت و آقای کروبی رییس مجلس بود. دکتر ایرج فاضل، وزیر بهداشت در آن دوران نخستین وزیری بود که یکسال و 4ماه پس از رای اعتماد در تاریخ23 دی 69 استیضاح شد و از کابینه بیرون رفت. در آن زمان هم، فشارهای زیادی به دولت وارد میشد؛ مثلا مقام معظم رهبری درباره تهاجم فرهنگی، اسلامی کردن دانشگاهها، اشرافیگری و...صحبت میکردند، اما برخی گروههای خاص، پیکان تهدیدات را به سمت دولت میگرفتند و اینطور فضاسازی میکردند که مخاطب صحبتهای رهبری فقط و فقط دولت است و لاغیر. این در حالی است که مخاطب رهبری تنها دولت نبود، اما افراطیها فشار را متوجه دولت میکردند. در دولت پزشکیان هم اوضاع همینطور است و بهرغم حمایتهای تام و تمام رهبری از دولت و صحبتهای ایشان در خصوص ضرورت حمایت همه ارکان از دولت، باز هم تندروها به هر بهانهای دولت را تحت فشار میگذارند و تهدید میکنند که باید دست به تغییر وزرا بزند!
یکی از خروجیهای خبرسازی کابینه اول آیتالله هاشمیرفسنجانی، موضوع استعفای سید محمد خاتمی، وزیر بهداشت بود. چه اتفاقی رخ داد که خاتمی از قطار کابینه اول دولت سازندگی خارج شد؟
آقای خاتمی خودشان به دلیل فشارها کنارهگیری کردند. خاطرم هست در آن دوران آیتالله به ایشان گفتند اگر مایل به حضور در کابینه باشید و بخواهید مقاومت کنید و ایدههایتان در وزارت فرهنگ و ارشاد را عملیاتی کنید، من حاضرم از شما حمایت کنم و در کنارتان بمانم. اما آقای خاتمی گفتند به نظر میرسد به دلیل حضور من، فشار بر دولت افزایش یافته و بهتر است من در کابینه حضور نداشته باشم. آقای خاتمی استعفا دادند و استعفای ایشان پذیرفته شد. توجه داشته باشید که آیتالله هاشمیرفسنجانی در دور نخست انتخابات ریاستجمهوریشان، توانستند 95درصد آرا را به خود اختصاص دهند. ولی هم توسط مجلس سوم که چپها در آن اکثریت داشتند و هم توسط مجلس چهارم که جریان غالب آن راست بود، تحت فشارهای شدید قرار گرفتند. تندروها به هر بهانهای تعدادی از وزرا را لیست میکردند و میگفتند دولت باید اینها را تغییر دهد! اما اعتقاد آیتالله هاشمی، ثبات مدیریتی و دادن زمان کافی به مدیران بود.
امروز هم این فشارها به دولت پزشکیان به شدیدترین حالت خود رسیده است. نمایندگان رادیکال اغلب وزرای میانهرو یا اصلاحطلب کابینه را در لیست استیضاح قرار دادهاند. واکنش دولت به این فشارها چه باید باشد؟
در دولتهای مختلف پس از آیتالله هاشمیرفسنجانی به خصوص دولتهای میانهرو اصلاحطلب این فشارها شدت و حدت بسیار داشته است. اما بستگی به رییس دولت و هیات وزیران دارد تا ارزیابی دقیقی از تیم کابینه داشته و در خصوص آن تصمیمگیری کنند. اگر بررسیها نشان داد که کابینه، مجموعه منسجم و کارآمدی است و مورد قبول رییس دولت است باید از آن حمایت کند و اجازه دهد وزرا، ایدههای خود را پیادهسازی کنند. اما متاسفانه در این بخش، بیشتر نگاههای سیاسی حاکم است. مجلس از ابزار استیضاح برخوردار است و از این ابزار در راستای تحقق مطالبات و خواستههای جناحی خود استفاده میکند. من از جزییات روابط دولت و مجلس و وزرا و نمایندگان خبر ندارم، اما احساس غالب در جامعه این است که این فشارها، فشارهای سیاسی و جناحی هستند. دولت میتواند از حمایتهای رهبری استفاده کرده و طیفهای تندروی مجلس را کنترل کند. همه دولتها با این فشارها روبهرو بودهاند.
قبول دارید با این حجم شدید فشارها، حل مشکلات راهبردی کشور دشوار میشود؟
مشکلات کشور، الان شرایط عجیبی پیدا کرده است. مشکلات کشور بسیار حاد شده و به نظر میرسد دولتیها در یک دایره بسته گرفتار شدهاند. لازم است ارتباط دولت با نخبگان و متخصصان بیشتر شود تا معادلات کشور با تکیه بر اجماع نخبگانی حل و فصل شوند.
تغییرات پی در پی مدیران و وزرا آیا به نفع کشور است یا مدیریت در ایران باید از ثبات برخوردار باشد؟
طبیعی است، صحبت از استیضاح یکسال و نیم پس از رای اعتماد مجلس به وزیری که برای یک دوره 4ساله روی کار آمده، چندان عاقلانه نیست. باید به وزرا و معاونان رییسجمهور و مدیران کشور فرصت داد. اما این رییس دولت است که میتواند ارزیابی کند وزیرش آیا در راستای برنامههای دولت حرکت میکند یا نه؟ من و شما درباره عملکرد وزرا که اطلاعات جامعی نداریم. البته اگر دولت با امثال ما هم موضوعات را در میان بگذارند و کمک بخواهند میتوان مشکلات را کاهش داد. متاسفانه هنوز چنین ارتباط نزدیکی میان دولت و کارشناسان و صاحبنظران و نخبگان شکل نگرفته است. افراد و گروههایی که از دولت حمایت کردهاند باید در پیشبرد امور هم مشارکت داشته باشند. در گذشته بولتنهای خوبی از سوی دولتیها تهیه و در اختیار فعالان سیاسی قرار داده میشد، خوب است این بولتنها در دولت چهاردهم هم تهیه شود. در آن صورت من و بسیاری دیگر از تحلیلگران و فعالان سیاسی در جریان مسائل و مشکلات خواهیم بود. باید حامیان دولت را ساماندهی کرد و تجربیات آنها را به کار گرفت. جلسات مستمری برگزار نمیشود تا ما هم در جریان مسائل و مشکلات قرار بگیریم.
شما گفتید که کشور در یک سیبل بسته از مشکلات قرار گرفته است. ریشه بروز این مشکلات به افراد ربط دارد یا ریشه در رویکردها و پارادایمها دارد؟ یعنی با تغییر وزیر و مدیر آیا مشکلات کاهش مییابد؟
به نظرم سطح مشکلات به حدی رشد یافته که لازم است بالادستیها به موضوع ورود کنند. لازم است از رهنمودهای رهبری برای رفع مشکلات استفاده شود، افراد متنفذ در دولت جلسات جدی و مستمری با ایشان برگزار کنند، اطلاعات دقیقی در اختیار ایشان قرار داده شود و برای برونرفت از مشکلات از ایشان کمک بخواهند تا کشور از این سیکل بسته خارج شود. مهمترین چالش پیش روی کشور و دولت در بخشهای اقتصادی و معیشتی نمود دارد. علت اصلی این مشکلات افزایش نرخ ارز است که به صورت غیرمستقیم در معیشت مردم تاثیرگذار است و باعث افزایش فقر، رشد تورم، کاهش قدرت خرید و... میشود. رفع این مشکلات اما در گروی ثبات مدیریتی، اجماع نخبگانی، استفاده از متخصصان و شایستگان و حمایت از دولت است.
