مذاکرات پایانی و گزینه های احتمالی

 «مذاکرات پایانی و گزینه های احتمالی»عنوان سرمقاله روزنامه «جام جم» به قلم «مهدی فضائلی» است که در آن می خوانیم: تا سوم آذر سال ١٣٩٣، سه روز بیشتر باقی نمانده و بخش زیادی از افکار عمومی داخل و جهان، منتظر اعلام نتیجه یک سال مذاکره ایران با شش کشور عضو ١+٥ است؛ مذاکراتی که در یکی از بالاترین سطوح و بدون ممنوعیت های سه دهه گذشته، به صورت مستقیم برگزار شد تا اتمام حجتی باشد برای همه که جمهوری اسلامی ایران از مذاکره منطقی و در چارچوب رویگردان نیست و به رغم بی اعتمادی به دشمن، برای دستیابی به حقوق هسته ای خود و گرفتن بهانه از دست دشمن، گام های لازم را برمی دارد.

جام جم در ادامه می افزاید: طی یک سال گذشته، مذاکرات به صورت محرمانه انجام شده است، بنابر این اطلاعات لازم برای ابراز نظر درباره محتوای مذاکرات در دست نیست.

در عین حال بر اساس اعتماد به تیم مذاکره کننده و نظارت کلی مقامات عالی نظام بر این مذاکرات، مردم و بیشتر نیروهای انقلابی، حمایت از مذاکره کنندگان کشورمان را در دستور

کار داشتند و به امید دفاع تام از حقوق هسته ای کشورمان و رعایت خطوط قرمز نظام به این حمایت ها ادامه دادند؛ حقوق و خط قرمزهایی که تأمین کننده استقلال سیاسی و حافظ دستاوردهای فنی قابل توجه در این زمینه است و ضمن مراقبت از بسترهای پیشرفت کشور، نوید دهنده روزهای بهتر برای فرزندان آینده این مرز و بوم و سرانجام لغو تحریم های ظالمانه خواهد بود.

هم اکنون و در آستانه سوم آذر همچنان سرنوشت مذاکرات روشن نیست و کماکان بازار گمانه زنی ها داغ است، در حالی که شواهد بسیاری از بی نتیجه بودن مذاکرات حکایت دارد و ارائه طرح هشت صفحه ای آمریکایی ها در مسقط، تیر خلاص به مذاکرات و بازگشت به خانه اول بود اما با حضور مجدد وزرای خارجه ایران و ١+٥ در وین، احتمال رسیدن به یک توافق کلی! مطرح شده است؛ توافقی که چند و چون آن نامعلوم است.

در هر صورت سرانجام این مذاکرات برای ایران از حالت های پنجگانه زیر خارج نیست.

1ـ توافق بد: بدترین حالت، توافق بد در این مذاکرات است. توافق بد یعنی توافقی که حقوق هسته ای کشور نادیده و خطوط قرمز تعیین شده زیرپا گذاشته شده باشد. توافق بد توافقی است که به مقاومت دوازده ساله ملت پشت کرده و با آسیب زدن به استقلال سیاسی راه را برای زیاده خواهی های بعدی دشمن فراهم می سازد. و توافق بد توافقی است که علاوه بر بی نتیجه گذاشتن دستاوردهای دانشمندان کشور در فناوری هسته ای، حوزه های دیگر فناوری را نیز در معرض آسیب قرار می دهد. و توافقی است که تحریم ها دست نخورده باقی می ماند. هر چند اعتماد به تیم مذاکره کننده که فرزندان همین انقلابند این گزینه را ناممکن و غیرمحتمل می سازد، اما همه باید بدانند بر فرض محال اگر این بدترین حالت اتفاق بیفتد، چنین توافقی از سوی ملت مقاوم ایران و نیروهای انقلابی بی ارزش خواهد بود.

2ـ عدم توافق: احتمال و گزینه بعدی، عدم توافق و شکست مذاکرات است. وقوع چنین حالتی حکایت از ایستادگی مذاکره کنندگان کشورمان بر حقوق ملت و رعایت خطوط قرمز تعیین شده از سویی و زیاده خواهی و افزون طلبی دشمن از سوی دیگر دارد. این گزینه هر چند در صورت ظاهر نامطلوب است و خوشایند کسی نیست، اما درون خود خیرات زیادی دارد که ارتقای دشمن شناسی ملت ایران و توفیق اجباری برای اتکا به درون و حرکت به سمت اقتصاد مقاومتی از جمله آنهاست. عدم توافق گرچه دشواری هایی را به دنبال خواهد داشت اما از نظر ملت ایران نه تنها آخر راه نیست، بلکه آغازی دوباره خواهد بود برای پیمودن بقیه راه و نیل به اهداف بلندتر. البته با توجه به جمیع شرایط و پیامدهای منفی این حالت برای طرفین مذاکره احتمال چنین حالتی اندک است و به نظر می رسد دو طرف تلاش می کنند به چنین نتیجه ای نرسند.

3ـ توافق خوب: توافق خوب، گزینه بعدی و بهترین گزینه است. این گزینه در مقابل توافق بد قرار دارد. بنابر این معنای آن علاوه بر توان بالای تیم مذاکره کننده در مجاب کردن طرف مقابل برای تمکین در برابر خواست بحق ملت ایران، به معنای تأمین کامل حقوق هسته ای ملت بزرگ ایران، لغو کامل همه تحریم ها، حفظ و ارتقای استقلال سیاسی، نتیجه بخش بودن مقاومت و تلاش برای ارتقای فناوری هسته ای و ضعف و عقب نشینی دشمن و نیاز او به توافق خواهد بود. این گزینه نیز با توجه به خصوصیات دشمن و خوی استکباری و فزون طلبی او، گزینه ای با احتمال ضعیف ارزیابی می شود.

4ـ توافق قابل تفسیر: این توافق را با تسامح می توان همان توافقی نامید که طی سال های اخیر دو طرف از آن به برد ـ برد تعبیر می کنند. این توافق به گونه ای است که می تواند منافع حیاتی دو طرف را دربرگیرد و البته لازمه آن انعطاف و عبور از منافع حداکثری است. این توافق در حالت طبیعی دست یافتنی است و تیم مذاکره کننده کشورمان از ابتدا با چنین رویکردی و ذیل تاکتیک نرمش قهرمانانه وارد مذاکرات شد. آنچه حصول این گزینه واقع بینانه و قابل تحقق را هم با عدم توفیق روبه رو و دست نایافتنی می کند، باز هم زیاده خواهی دشمن و غیرمنعطف بودن او در مذاکرات است؛ رفتاری که اثبات می کند موضوع هسته ای صرفا بهانه ای برای فشار به ملت ایران و تلاش برای تغییر رفتار نظام و به زعم دشمن، وادار کردن ایران اسلامی به عقب نشینی است. شرایط کنونی و شواهد و قرائن موجود از این حکایت دارد که احتمال وقوع این گزینه نیز در سوم آذر کمی بعید است مگر این که اتفاق غیرمنتظره ای بیفتد.

5ـ تمدید توافق: پنجمین و آخرین گزینه، تمدید توافق یا چیزی شبیه به آن مانند «توافق کلی» است. ابعاد این گزینه چندان روشن نیست و عمدتا برای عدم اعلام شکست و باز گذاشتن باب مذاکرات است. این حالت که احتمالا طرفین مذاکرات به عنوان گزینه بد در برابر بدتر به آن تن خواهند داد، در بهترین حالت وضع پرونده ساختگی ایران را در حالت فعلی نگه می دارد تا دو طرف به امید فرصت هایی نامعلوم در آینده منتظر بمانند.

یکی از مهم ترین نگرانی ها در این حالت، ادامه بلاتکلیفی در بخش های مختلف خصوصا حوزه اقتصاد است؛ حوزه ای که دغدغه اصلی مردم را تشکیل می دهد، اما به نظر می رسد برخی امیدهای واهی به جای تمرکز بر درون و بهره برداری از فرصت های داخلی و تحقق اقتصاد مقاومتی، منتظر گشایشی از خارج هستند.

به هر صورت 72 ساعت آینده، مثل ٣٦٣ روز گذشته سپری خواهد شد و آنچه مهم است سرافرازی ایران اسلامی است. مذاکره کنندگان کشورمان مطمئن باشند ملت ایران زحمات و تلاش های آنان را پاس خواهد داشت و هر توافق یا نتیجه ای که این سربلندی و عزت را تضمین کرده باشد، مورد استقبال قرار خواهد داد.

ملت ایران می داند طرف های مذاکره ایران زیاده خواهان بی منطقی هستند که جز در برابر قدرت و نه منطق و استدلال، خاضع نمی شوند از این رو یک بار دیگر و در این فرصت باقیمانده مذاکره کنندگان کشورمان باید اقتدار و ایستادگی ملت ایران را به رخ آنها بکشند و با آنها اتمام حجت کنند.

*ایرنا