معاون ظریف: هيچ مشکلي با مجلس نداريم
معاون وزير خارجه گفت: ما بهترين رابطه را با مجلس شوراي اسلامي داريم. وزير امور خارجه هيچ کارت زردي نگرفته و اکثريت مجلس و کميسيون ذيربط از تيم مذاکرهکننده حمايت ميکنند. البته برخي دلسوزانه در مجلس با روند مذاکرات هستهاي مخالفت دارند و برخي سياسي و جناحي به شکلي کاملا مشخص مخالفت ميکنند، اما وزارت خارجه هيچ مشکلي با مجلس ندارد.
حسن قشقاوي در گفتوگو با ايسنا، در پاسخ به اين پرسش که برخي معتقدند اگر با موضوع تعرض به دو نوجوان ايران جدي برخورد نميکرديم ممکن بود اين مساله آغاز يک شروع خطرناک باشد؟ با بيان اينکه فضاي عمومي و رسانهاي کشورهاي منطقه نسبت به سياستهاي موجود ايران به طور غيرمعقول و غيرمنطقي آشوبزده و تحتالشعاع سياست ايرانهراسي است تصريح کرد: در اينکه فضاي عمومي برخي رسانههاي کشورهاي عربي تحت تأثير عربستان در جهت ايجاد تفرقه و نفرتپراکني عليه ايران است شکي نيست و ممکن بود تحت تأثير اين فضا عدهاي از آن استفاده کنند و اقداماتي را عليه شهروندان ايراني و برخي عمرهگزاران انجام دهند. اما به طور قاطع کسي نميتواند بگويد که اگر عمره را در پي آن اتفاق ادامه ميداديم باز هم حوادث مشابهي تکرار ميشد يا نه، اما قبول دارم که فضاي عمومي در بسياري از کشورهاي عربي به ويژه بعد از حوادث سوريه، عراق و يمن ملتهب است و برخي رسانهها دنبال دامن زدن به تحريکات قومي و مذهبي و تخريب افکار عمومي عليه جمهوري اسلامي ايران هستند.
وزارت خارجه نبايد تحت تاثير هيجانهاي عمومي قرار گيرد
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در پاسخ به اين پرسش که در موضوع تعرض به دو نوجوان ايراني تا چه اندازه واکنش دستگاه ديپلماسي تحت تاثير احساسات و عواطف مردمي بود؟ با بيان اين اعتقاد که در ايران واقعاً فضاي کنترل و سانسور وجود ندارد و اين مساله گاهي در فرايند سياست داخلي و خارجي ايجاد مشکل ميکند، افزود: در حادثه جده تا 9 روز وزارت خارجه اصرار داشت اين مطلب رسانهاي نشود، اما اين موضوع از سوي برخي رسانهها منتشر شد. بعد از آن عدهاي ما را به مخفي کاري متهم کردند در حالي که يک ديدگاه منطقي داشتيم؛ اگر در اين حوادث حق ملي وجود دارد، حق شخصي و حق خانوادگي هم وجود دارد. ما معتقديم در انتشار اخبار مربوطه حقي از خانواده اين عزيزان ضايع شده است و گذشت زمان ثابت کرد که حق در اين زمينه با وزارت خارجه بوده و اقدام ما از روي بصيرت بوده است، چرا که جايگاه وزارت خارجه اين نيست که تحت تاثير هيجان هاي عمومي قرار گيرد.
تصميم دولت درباره تعليق عمره مورد استقبال افکار عمومي قرار گرفته است
وي افزود: با توجه به جرم مشهودي که صورت گرفته و طبق قوانين و شريعتي که هم ما و هم سعوديها به آن اعتقاد داريم، بايد عاملان اقدام صورت گرفته مجازات شوند، از اين رو تصميم گرفته شد حج عمره تا مجازات دو مامور خاطي تعليق شود. برداشت ما اين است که تصميم دولت مورد استقبال افکار عمومي قرار گرفته است. البته ممکن است مثل هر پديدهاي بخشي از جامعه موافق يا مخالف اين تصميم باشند اما اکثريت جامعه از آن حمايت کردند.
معاون ظريف درباره آنچه در تعريف نوع و حدود حادثه فرودگاه جده در رسانهها منتشر شد که برخي آن را تجاوز، برخي تعرض و غيره ناميدند گفت: وزارت خارجه از همان ابتدا از عنوان «شبه تجاوز» استفاده کرد که عنواني دقيق بود، چرا که تجاوز کامل واقعا صورت نگرفته بود.
بيصبرانه منتظر مجازات عاملان حادثه فروگاه جدي هستيم
نيازي نيست حتما عذرخواهي مکتوب از سوي عربستان صورت گيرد
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در پاسخ به اين پرسش که ابتدا از سوي دستگاه ديپلماسي و مقامات و مراجع ذيربط عنوان شد برداشتن تعليق از حج عمره به عذرخواهي رسمي و مکتوب دولت عربستان از ملت و دولت ايران منوط است، اما به نظر ميآيد الان مجازات عاملان اين اقدام مبناي اقدام بعدي ايران قرار گرفته است؟ تصريح کرد: هر ديداري که سفير ما با يک مقام سعودي انجام ميدهد و اظهاراتي که در ديدارهاي رسمي صورت ميگيرد، رسمي است و وقتي مقامات سعودي در سطح وزير خارجه حادثه را "تلخ" مينامند و از آن ابراز تاسف ميکنند مجموعه اين اظهارات را عذرخواهي طرف سعودي ميدانيم و نيازي نيست حتما مکتوب اين کار صورت گيرد. اگر عملا وعدهاي که براي مجازات عاملان اين اقدام دادهاند محقق شود که ما بيصبرانه منتظر آن هستيم، يعني پذيرفتهاند عمل مجرمانه اتفاق افتاده است. ممکن است 10 بار هم ابراز تاسف خالي کنند اما در عمل سيستم قضايي و جزايي اقدامي صورت ندهد، بنابراين فراتر از هر بحثي، مجازات عاملان اين حادثه تلخ براي ما مهم است.
نايف گفت که اشد مجازات را در نظر ميگيرند
قشقاوي با اشاره به ديداري که بعد از حادثه فرودگاه جده از سوي مسئولان ايراني با مقامات سعودي صورت گرفته است، خاطرنشان کرد: در ديدار با محمد بن نايف، وليعهد فعلي عربستان، سعود الفيصل وزير خارجه وقت و معاون او، همگي اذعان داشتند که جرم بزرگي صورت گرفته و اشد مجازات را براي عاملان آن در نظر ميگيرند، چرا که آبروي عربستان را به خطر انداختند.
او با رد اخبار رفع تعليق حج عمره در آينده نزديک، درباره آخرين پيگيريها از مجازات عاملان اين حادثه گفت: طبق آخرين پيگيري و کسب اطلاع از سرکنسول ايران در جده و سفيرمان در رياض قرار است پرونده در شعبه دادگاه جنايي به زودي مورد رسيدگي و صدور حکم قرار گيرد.
وي در پاسخ به اين پرسش که برخي تحليلگران داخلي، منطقهاي و بينالمللي بر اين نظرند که واکنش ايران به تعرض به دو نوجوان ايراني در راستاي "دشمنسازي" بعد از آن است که تعاملاتش با آمريکا افزايش يافته به ويژه با قوت گرفتن احتمال توافق جامع هستهاي در آينده نزديک، گفت: اين تحليلها را ما هم در رسانههاي مختلف غربي و عربي ميبينيم و نشست اخير در کمپ ديويد نقطه اوج اين نوع تحليلها بود که ميخواهند آمريکا نگراني آنها (کشورهاي عربي منطقه) از توافق با ايران را رفع کند، اما واقعيت اين است که راهبرد ايران در تعامل با کشورهاي همسايه و منطقه مشخص است و اظهارات اخير مقام معظم رهبري پاسخي به تلاشها براي ايرانهراسي و تامين امنيت منطقه بود. ما معتقديم تامين و حفظ امنيت در منطقه غيرقابل تفکيک است و اگر ناامني باشد براي هر دو طرف مرزها ناامني وجود دارد، بنابراين امنيت پايدار لازمه منطقه است و نبايد اجازه دهيم فضاي تبليغاتي و احساسي بر واقعيت منطقه سايه افکند و ما اين مشي را با همسايگان عرب خود دنبال ميکنيم و در هيچ ديدار و ملاقاتي نيست که به دنبال رفع شبهات و ابهاماتي که اغلب ريشه در تلاشهاي بيگانگان براي منزوي کردن ايران دارند، نباشيم.
مهم است در داخل کشور همگان متوجه اظهارات خود باشند
وي با انتقاد از برخي اظهارنظرها و موضعگيريها از سوي شخصيتهاي کشور گفت: بخشي از اظهارات و موضعگيريها به ويژه آنهايي که توهينآميز، حسابنشده و احساسي هستند به فضاي رواني در منطقه دامن ميزنند بنابراين مهم است در داخل کشور همگان متوجه اظهارات خود باشند.
هنوز مساله صدور ويزا از سوي عربستان حل نشده است
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در پاسخ به اينکه مشکل صدور ويزا از سوي عربستان از مدتها قبل شروع و اين موضوع حل نشد تا اينکه به موضوع تعرض به دو نوجوان ايراني رسيد. در صورت رفع تعليق از حج عمره مساله صدور ويزا به چه شکل خواهد بود؟ تصريح کرد: متاسفانه طرف سعودي موقع نياز ما در ايام حج و عمره با اين بهانه که با کمبود نيروي انساني در نمايندگيهاي خود در ايران مواجه هستند، بعضاً در روند صدور ويزا اختلال ايجاد مي کنند. ايران براي حل اين مساله و گرفتن بهانه از سعوديها موافقت کرد که بر تعداد نيروهايش در سفارتخانه اين کشور در تهران بيفزايد و نتيجه اين مساله ايجاد شرايط نابرابر بين تعداد ديپلماتهاي سعودي در تهران و مشهد با تعداد ديپلماتهاي ما در رياض و جده بود، با اين حال مساله ويزا حل نشده است.
در دو سال گذشته تقاضاي ايرانيان براي سفر به اروپا بيشتر شده است
قشقاوي در ادامه گفتوگوي خود با ايسنا درباره ارتقاء روابط کنسولي ايران و اروپا با توجه به سياست دولت روحاني در تعامل سازنده با دنيا، گفت: در دو سال اخير مراودات کنسولي ايران با همه کشورها به ويژه اروپا افزايش يافته است. بر اساس آماري که ما در اختيار داريم هم چنين از سوي کشورهاي اروپايي در صدور ويزا براي ايرانيان تسهيلات بيشتري به طور نسبي ايجاد شده است و الان حجم ويزاي صادره از سوي اروپاييها براي اتباع ايراني تقريباً بيشتر از صدور ويزا از سوي ايران براي اتباع اروپايي است. البته يک دليل اين است که تقاضاي ايرانيان براي سفر به اروپا بيشتر شده است و اين را نفي نميکنيم، اما به طور کلي آمار صدور رواديد بيشتر و سهلتر شده است؛ نه اينکه همه مشکلات حل شده است، برخي سفارتخانهها همچنان در صدور ويزا بسيار سخت گيرند، اما در کل الان مشکل حاد و بحراني در بخش صدور ويزا براي ايرانيان از سوي اروپاييها نداريم.
کاهش حدود هزار نفري ايرنيان زنداني در خارج از کشور براي اولين بار
اين مقام وزارت خارجه در ادامه از کاهش قابل توجه ايرانيان زنداني در خارج از کشور خبر داد و گفت: هميشه بين 3 تا 3 هزار و پانصد زنداني در خارج از مرزهاي خود داشتيم، اما براي اولين بار است که امسال اين رقم به کمتر از 2 هزار و 200 تن رسيده است. در اين چارچوب تعداد قابل توجهي براي گذراندن دوره محکوميت خود به ايران منتقل شدهاند و تعدادي عفو شدند و اينها بخشهاي روشن و قابل توجه اقداماتي است که در حوزه کنسولي وزارت خارجه صورت گرفته است.
دو برابر شدن درآمد خدمات کنسولي در دولت روحاني
او با اشاره به افزايش دو برابري درآمدهاي ناشي از خدمات کنسولي در دو سال اخير گفت: در بودجه سال 1394 رقم فصل درآمدهاي کنسولي دو برابر شده است و اين به خاطر خدمات کنسولي و رفت و آمدهاست و اين امر تا فضا مطلوب نباشد اتفاق نميافتد.
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در ادامه درباره مذاکرات ايران و انگلستان براي رفع مشکل بازگشايي سفارتخانههاي دو کشور با بيان اينکه کاردارهاي ترددي در رفت و آمد و رايزني هستند گفت: هنوز مسايل مربوط به سفارتخانههاي دو کشور حل و فصل نشده است.
بهتر است بخش کنسولي از امور سياسي تفکيک شود
او در پاسخ به اين پرسش که چرا هيچ ارادهاي براي جدا کردن مساله کنسولي از سياسي وجود ندارد در حالي که ايرانيان زيادي به خاطر اختلافات سياسي و يا نداشتن رابطه سياسي با آمريکا، کانادا و انگليس به ويژه آمريکا در سالهاي طولاني متضرر شده و شأن و غرور ايراني است که در اين رفت و آمدها لطمه ميخورد گفت: اساس ارتباط ما در همه بخشها بايد مبتني بر عزت باشد و از آنجايي که امور کنسولي از امور سياسي جدا نيست و به نوعي دروازه روابط امور سياسي است نميتوانيم اين دو را از هم جدا کنيم. البته کنوانسيون مربوطه ميگويد چون خدمات انساندوستانه در بخش کنسولي ارايه ميشود نبايد آن را به بحثهاي سياسي گره زد. اما در واقعيت اينها به هم مربوط هستند و من هم معتقدم بهتر است که بخش کنسولي از امور سياسي تفکيک شود.
هيچ بحثي غير از جابجايي مکان دفاتر حفاظت منافع مطرح نيست
قشقاوي درباره ارايه خدمات کنسولي به ايرانيان مقيم آمريکا در سالهاي پس از انقلاب گفت: غير از خدمات ويزايي مستقيم بين ايران و آمريکا، ساير خدمات در حال انجام است. دفتر حفاظت منافع ايران در واشنگتن بسيار فعال است و 46 کامند محلي دارد که به حدود يک ميليون ايراني مقيم آمريکا که اخيراً کانادا هم به آن اضافه شده است، خدمات کنسولي ارايه ميدهد. اما فعلا هيچ بحثي غير از جابجايي مکان دفاتر حفاظت منافع مطرح نيست و هيچ اتفاقي در بحث کنسولي و سياسي در روابط دو جانبه نيفتاده است.
معاون ظريف در ادامه درباره جابهجايي دفتر حفاظت منافع ايران در آمريکا پس از سالها گفت: ما از اوايل انقلاب يک مکان استيجاري در واشنگتن براي ارايه خدمات کنسولي توسط کارمندان محلي تحت پوشش سفارت پاکستان در تهران داشتيم و به طور متقابل سوئيس حافظ منافع آمريکا در ايران بوده است که اين دفتر با توجه به حجم کم رفت و آمد آمريکاييها به ايران در سفارت سوئيس قرار دارد. طبيعي است به خاطر حضور تعداد قابل توجه ايرانيان در آمريکا، دفتر حفاظت منافع ما حجم فعاليتش گسترده باشد. از سال گذشته دنبال اين بوديم مکاني بزرگتر و سهلتر به لحاظ دسترسي به مرکز شهر و وسايل حمل و نقل پيدا کنيم و اين مستلزم صدور مجوز از سوي دولت آمريکا بود و درخواست ايران به اين منظور براي اولين بار بعد از آنکه آقاي ظريف در پست وزير امور خارجه قرار گرفت، مطرح شد.
آمريکا تا الان درخواستي براي تغيير مکان دفتر حفاظت منافعش در ايران نداشته است
قشقاوي در پاسخ به اين پرسش که آمريکا هم ميتواند در تهران در اقدام متقابل درخواست اجازه ساختمان مجزا به عنوان دفتر حفاظت منافعش داشته باشد و از سفارت سوئيس مستقل شود؟ گفت: معمولا هر نوع خدماتي که نسبت به اماکن کنسولي ارايه ميشود در چارچوب عمل متقابل است اما تا الان هيچ درخواستي از سوي آمريکا در اينباره و تغيير مکان دفتر حفاظت منافع اين کشور مطرح نشده است.
دفتر جديد حفاظت منافع ايران در آمريکا در روزهاي آينده بازگشايي ميشود
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: در دفاتر حفاظت منافع ديپلمات رسمي کشور مبدا حضور ندارد اما اقدامات و خدماتي که در اين دفاتر ارايه ميشود تحت پوشش، نظارت و قوانين کشورهاي مبدا است و مسئولان وزارت خارجه هر از چند گاهي به اين دفاتر رفت و آمد دارند. حدود دو ماه پيش معاون اداري مالي وزارت خارجه به آنجا سرکشي داشتند و گاهي هيأتهاي بازرسي و نظارت به آنجا ميروند.
اين مقام وزارت خارجه هم چنين گفت که قرار است در روزهاي آينده دفتر جديد حفاظت منافع ايران بازگشايي شود و بعيد است از وزارت امور خارجه در اين مراسم مقامي حضور داشته باشد.
آمريکا 19 زنداني ايراني در حوزه تحريمها را هرچه زودتر آزاد کند
قشقاوي در ادامه اين گفتوگو از تلاش جدي وزارت خارجه براي آزادي 19 تن از ايرانياني که در حوزه تحريمهاي هستهاي در زندانهاي آمريکا به سر ميبرند خبر داد.
او گفت: 19 ايراني در حوزه تحريمي به اتهام واهي خريد اقلام با کاربرد دوگانه يا موارد مشابه ديگر زنداني هستند. البته علاوه بر اين 19 نفر، تعدادي از اين افراد خارج از آمريکا بودند که آمريکا به دنبال استرداد آنها بود که خوشبختانه بسياري از آنها بيگناهيشان ثابت شده است، برخي ديگر نيز که در معرض استرداد بودند با تلاش ايران يا خانوادههايشان آزاد و به ايران بازگشتند. با اين حال تعدادي ديگر به آمريکا مسترد شدند. ما از دولت آمريکا ميخواهم اين افراد بي گناه را هر چه زودتر آزاد کند.
اين مقام وزارت امور خارجه درباره ايرانياني که به دليل جرمهاي عادي در زندانهاي آمريکا هستند، گفت: بر اساس آمار رسمي آمريکا حدود 63 ايراني تا پايان سال 1393 به دليل جرايم عادي در زندانهاي آمريکا به سر مي برند و تا جايي که اطلاع داريم از اين تعداد دو نفر محکوم به اعدام و دو نفر بيش از 20 سال است که با اتهامات واهي در زندان هستند.
قشقاوي گفت: بيشترين ايرانيان در زندان هاي کشورهاي آسياي جنوب شرقي و مناطق همجوار، ترکمنستان و عراق زنداني هستند.
لغو ويزاي سياسي و خدمت عراق تا دو هفته ديگر
او همچنين درباره زمان اجراي لغو صدور ويزاي سياسي و خدمت ميان ايران و عراق که گفته ميشود در مرحله اول 45 روزه خواهد بود، گفت: لغو صدور ويزاي سياسي و خدمت قبلا ميان دو کشور مورد توافق قرار گرفته بود و قرار است از يکي دو هفته ديگر اجرايي شود. در عين حال در سفري که چند ماه قبل به عراق داشتم هم اعلام کردم، ايران مشکلي براي لغو ويزاي عادي با عراق ندارد.
به کردستان عراق ميروم
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه همچنين از سفرش قريبالوقوعش به کردستان عراق خبر داد و گفت: يکي از مهمترين اهدافم از اين سفر، مذاکره براي آزادي ايرانياني است که در زندانهاي اقليم کردستان به سر ميبرند.
سياست ايران و شخص آقاي ظريف اين نيست که ديپورت اجباري را بپذيرد
قشقاوي درباره رايزنيهاي ايران و استراليا به ويژه در مورد قوانين شديدي که براي مهاجرين غيرقانوني از سوي اين کشور وضع شده و ايرانيان زيادي هم مشمول اين قوانين شدهاند، گفت: استراليا عمدتا دنبال اين است که ايران بپذيرد پناهجويان ايراني را اخراج اجباري (ديپورت) کند. اما سياست ايران و شخص آقاي ظريف اين نيست که ديپورت اجباري را بپذيرد. نپذيرفتن ديپورت مبناي حقوق بشري دارد. افراد به هر دليل و انگيزهاي راهي برخي کشورها ميشوند که در تبليغات و نزد افکار عمومي از اين کشورها به مثابه بهشت ياد ميشود، جايي که در آن اصول و حقوق محض بشري برقرار است. حرف ما اين است که اين کشورها دائم تبليغ آزادي و رفاه ميکنند اما بر خلاف اصول مسلم حقوق بشر به آنها دستبند ميزنند و الان مدتي است که در بدترين شرايط انساني و بهداشتي و آب و هوايي و دور از مرکز شهر نگهداري ميشوند. دولت استراليا بعضا ايرانياني که غيرقانوني قصد ورود به اين کشور را داشتهاند به بخش کنسولي سفارت ايران ميآورند و تقاضا دارند به طور اجباري برگه عبور براي آنها صادر کنيم که مورد قبول ما نيست.
ممنوع الورود نداريم
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در ادامه درباره تسهيل ورود ايرانياني که پس از انقلاب از کشور مهاجرت کردهاند به مصوبه شوراي عالي امنيت ملي اشاره کرد و افزود: اين مصوبه گام بزرگي است که برداشته شده است و به واسطه آن هر ايراني ميتواند آزادانه به کشور رفت و آمد داشته باشد. بين 3 تا 5 درصد اپوزيسيون ايران هستند و 95 درصد ديگر اگر مشکلي قضايي، جنايي، مالي و سياسي نداشته باشند ميتوانند رفت و آمد کنند. اين مصوبه ابلاغ و اجرايي شده است.
وي با تاکيد بر اينکه "ما ممنوع الورود نداريم" تصريح کرد: وزارت اطلاعات، قوه قضاييه و وزارت امور خارجه هيچ مشکلي با ورود و رفت و آمد 95 درصد ايرانياني که در خارج از کشور زندگي ميکنند، ندارند.
وزارت خارجه هيچ مشکلي با مجلس ندارد
اين مقام وزارت خارجه درباره رابطه دولت و مجلس در دو سال گذشته گفت: ما بهترين رابطه را با مجلس شوراي اسلامي داريم. وزير امور خارجه هيچ کارت زردي نگرفته و اکثريت مجلس و کميسيون ذيربط از تيم مذاکرهکننده حمايت ميکنند. البته برخي دلسوزانه در مجلس با روند مذاکرات هستهاي مخالفت دارند و برخي سياسي و جناحي به شکلي کاملا مشخص مخالفت ميکنند، اما وزارت خارجه هيچ مشکلي با مجلس ندارد. وزير و تيم مذاکرهکننده بيشترين حضور را در مجلس داشتهاند و با گذشته قابل مقايسه نيست. چنانچه در جلسه غيرعلني صبح يکشنبه آينده نيز جناب آقاي ظريف و عراقچي گزارشي را از آخرين تحولات مربوط به مذاکرات جاري هستهاي ارائه خواهند کرد.
*ايسنا
حسن قشقاوي در گفتوگو با ايسنا، در پاسخ به اين پرسش که برخي معتقدند اگر با موضوع تعرض به دو نوجوان ايران جدي برخورد نميکرديم ممکن بود اين مساله آغاز يک شروع خطرناک باشد؟ با بيان اينکه فضاي عمومي و رسانهاي کشورهاي منطقه نسبت به سياستهاي موجود ايران به طور غيرمعقول و غيرمنطقي آشوبزده و تحتالشعاع سياست ايرانهراسي است تصريح کرد: در اينکه فضاي عمومي برخي رسانههاي کشورهاي عربي تحت تأثير عربستان در جهت ايجاد تفرقه و نفرتپراکني عليه ايران است شکي نيست و ممکن بود تحت تأثير اين فضا عدهاي از آن استفاده کنند و اقداماتي را عليه شهروندان ايراني و برخي عمرهگزاران انجام دهند. اما به طور قاطع کسي نميتواند بگويد که اگر عمره را در پي آن اتفاق ادامه ميداديم باز هم حوادث مشابهي تکرار ميشد يا نه، اما قبول دارم که فضاي عمومي در بسياري از کشورهاي عربي به ويژه بعد از حوادث سوريه، عراق و يمن ملتهب است و برخي رسانهها دنبال دامن زدن به تحريکات قومي و مذهبي و تخريب افکار عمومي عليه جمهوري اسلامي ايران هستند.
وزارت خارجه نبايد تحت تاثير هيجانهاي عمومي قرار گيرد
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در پاسخ به اين پرسش که در موضوع تعرض به دو نوجوان ايراني تا چه اندازه واکنش دستگاه ديپلماسي تحت تاثير احساسات و عواطف مردمي بود؟ با بيان اين اعتقاد که در ايران واقعاً فضاي کنترل و سانسور وجود ندارد و اين مساله گاهي در فرايند سياست داخلي و خارجي ايجاد مشکل ميکند، افزود: در حادثه جده تا 9 روز وزارت خارجه اصرار داشت اين مطلب رسانهاي نشود، اما اين موضوع از سوي برخي رسانهها منتشر شد. بعد از آن عدهاي ما را به مخفي کاري متهم کردند در حالي که يک ديدگاه منطقي داشتيم؛ اگر در اين حوادث حق ملي وجود دارد، حق شخصي و حق خانوادگي هم وجود دارد. ما معتقديم در انتشار اخبار مربوطه حقي از خانواده اين عزيزان ضايع شده است و گذشت زمان ثابت کرد که حق در اين زمينه با وزارت خارجه بوده و اقدام ما از روي بصيرت بوده است، چرا که جايگاه وزارت خارجه اين نيست که تحت تاثير هيجان هاي عمومي قرار گيرد.
تصميم دولت درباره تعليق عمره مورد استقبال افکار عمومي قرار گرفته است
وي افزود: با توجه به جرم مشهودي که صورت گرفته و طبق قوانين و شريعتي که هم ما و هم سعوديها به آن اعتقاد داريم، بايد عاملان اقدام صورت گرفته مجازات شوند، از اين رو تصميم گرفته شد حج عمره تا مجازات دو مامور خاطي تعليق شود. برداشت ما اين است که تصميم دولت مورد استقبال افکار عمومي قرار گرفته است. البته ممکن است مثل هر پديدهاي بخشي از جامعه موافق يا مخالف اين تصميم باشند اما اکثريت جامعه از آن حمايت کردند.
معاون ظريف درباره آنچه در تعريف نوع و حدود حادثه فرودگاه جده در رسانهها منتشر شد که برخي آن را تجاوز، برخي تعرض و غيره ناميدند گفت: وزارت خارجه از همان ابتدا از عنوان «شبه تجاوز» استفاده کرد که عنواني دقيق بود، چرا که تجاوز کامل واقعا صورت نگرفته بود.
بيصبرانه منتظر مجازات عاملان حادثه فروگاه جدي هستيم
نيازي نيست حتما عذرخواهي مکتوب از سوي عربستان صورت گيرد
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در پاسخ به اين پرسش که ابتدا از سوي دستگاه ديپلماسي و مقامات و مراجع ذيربط عنوان شد برداشتن تعليق از حج عمره به عذرخواهي رسمي و مکتوب دولت عربستان از ملت و دولت ايران منوط است، اما به نظر ميآيد الان مجازات عاملان اين اقدام مبناي اقدام بعدي ايران قرار گرفته است؟ تصريح کرد: هر ديداري که سفير ما با يک مقام سعودي انجام ميدهد و اظهاراتي که در ديدارهاي رسمي صورت ميگيرد، رسمي است و وقتي مقامات سعودي در سطح وزير خارجه حادثه را "تلخ" مينامند و از آن ابراز تاسف ميکنند مجموعه اين اظهارات را عذرخواهي طرف سعودي ميدانيم و نيازي نيست حتما مکتوب اين کار صورت گيرد. اگر عملا وعدهاي که براي مجازات عاملان اين اقدام دادهاند محقق شود که ما بيصبرانه منتظر آن هستيم، يعني پذيرفتهاند عمل مجرمانه اتفاق افتاده است. ممکن است 10 بار هم ابراز تاسف خالي کنند اما در عمل سيستم قضايي و جزايي اقدامي صورت ندهد، بنابراين فراتر از هر بحثي، مجازات عاملان اين حادثه تلخ براي ما مهم است.
نايف گفت که اشد مجازات را در نظر ميگيرند
قشقاوي با اشاره به ديداري که بعد از حادثه فرودگاه جده از سوي مسئولان ايراني با مقامات سعودي صورت گرفته است، خاطرنشان کرد: در ديدار با محمد بن نايف، وليعهد فعلي عربستان، سعود الفيصل وزير خارجه وقت و معاون او، همگي اذعان داشتند که جرم بزرگي صورت گرفته و اشد مجازات را براي عاملان آن در نظر ميگيرند، چرا که آبروي عربستان را به خطر انداختند.
او با رد اخبار رفع تعليق حج عمره در آينده نزديک، درباره آخرين پيگيريها از مجازات عاملان اين حادثه گفت: طبق آخرين پيگيري و کسب اطلاع از سرکنسول ايران در جده و سفيرمان در رياض قرار است پرونده در شعبه دادگاه جنايي به زودي مورد رسيدگي و صدور حکم قرار گيرد.
وي در پاسخ به اين پرسش که برخي تحليلگران داخلي، منطقهاي و بينالمللي بر اين نظرند که واکنش ايران به تعرض به دو نوجوان ايراني در راستاي "دشمنسازي" بعد از آن است که تعاملاتش با آمريکا افزايش يافته به ويژه با قوت گرفتن احتمال توافق جامع هستهاي در آينده نزديک، گفت: اين تحليلها را ما هم در رسانههاي مختلف غربي و عربي ميبينيم و نشست اخير در کمپ ديويد نقطه اوج اين نوع تحليلها بود که ميخواهند آمريکا نگراني آنها (کشورهاي عربي منطقه) از توافق با ايران را رفع کند، اما واقعيت اين است که راهبرد ايران در تعامل با کشورهاي همسايه و منطقه مشخص است و اظهارات اخير مقام معظم رهبري پاسخي به تلاشها براي ايرانهراسي و تامين امنيت منطقه بود. ما معتقديم تامين و حفظ امنيت در منطقه غيرقابل تفکيک است و اگر ناامني باشد براي هر دو طرف مرزها ناامني وجود دارد، بنابراين امنيت پايدار لازمه منطقه است و نبايد اجازه دهيم فضاي تبليغاتي و احساسي بر واقعيت منطقه سايه افکند و ما اين مشي را با همسايگان عرب خود دنبال ميکنيم و در هيچ ديدار و ملاقاتي نيست که به دنبال رفع شبهات و ابهاماتي که اغلب ريشه در تلاشهاي بيگانگان براي منزوي کردن ايران دارند، نباشيم.
مهم است در داخل کشور همگان متوجه اظهارات خود باشند
وي با انتقاد از برخي اظهارنظرها و موضعگيريها از سوي شخصيتهاي کشور گفت: بخشي از اظهارات و موضعگيريها به ويژه آنهايي که توهينآميز، حسابنشده و احساسي هستند به فضاي رواني در منطقه دامن ميزنند بنابراين مهم است در داخل کشور همگان متوجه اظهارات خود باشند.
هنوز مساله صدور ويزا از سوي عربستان حل نشده است
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در پاسخ به اينکه مشکل صدور ويزا از سوي عربستان از مدتها قبل شروع و اين موضوع حل نشد تا اينکه به موضوع تعرض به دو نوجوان ايراني رسيد. در صورت رفع تعليق از حج عمره مساله صدور ويزا به چه شکل خواهد بود؟ تصريح کرد: متاسفانه طرف سعودي موقع نياز ما در ايام حج و عمره با اين بهانه که با کمبود نيروي انساني در نمايندگيهاي خود در ايران مواجه هستند، بعضاً در روند صدور ويزا اختلال ايجاد مي کنند. ايران براي حل اين مساله و گرفتن بهانه از سعوديها موافقت کرد که بر تعداد نيروهايش در سفارتخانه اين کشور در تهران بيفزايد و نتيجه اين مساله ايجاد شرايط نابرابر بين تعداد ديپلماتهاي سعودي در تهران و مشهد با تعداد ديپلماتهاي ما در رياض و جده بود، با اين حال مساله ويزا حل نشده است.
در دو سال گذشته تقاضاي ايرانيان براي سفر به اروپا بيشتر شده است
قشقاوي در ادامه گفتوگوي خود با ايسنا درباره ارتقاء روابط کنسولي ايران و اروپا با توجه به سياست دولت روحاني در تعامل سازنده با دنيا، گفت: در دو سال اخير مراودات کنسولي ايران با همه کشورها به ويژه اروپا افزايش يافته است. بر اساس آماري که ما در اختيار داريم هم چنين از سوي کشورهاي اروپايي در صدور ويزا براي ايرانيان تسهيلات بيشتري به طور نسبي ايجاد شده است و الان حجم ويزاي صادره از سوي اروپاييها براي اتباع ايراني تقريباً بيشتر از صدور ويزا از سوي ايران براي اتباع اروپايي است. البته يک دليل اين است که تقاضاي ايرانيان براي سفر به اروپا بيشتر شده است و اين را نفي نميکنيم، اما به طور کلي آمار صدور رواديد بيشتر و سهلتر شده است؛ نه اينکه همه مشکلات حل شده است، برخي سفارتخانهها همچنان در صدور ويزا بسيار سخت گيرند، اما در کل الان مشکل حاد و بحراني در بخش صدور ويزا براي ايرانيان از سوي اروپاييها نداريم.
کاهش حدود هزار نفري ايرنيان زنداني در خارج از کشور براي اولين بار
اين مقام وزارت خارجه در ادامه از کاهش قابل توجه ايرانيان زنداني در خارج از کشور خبر داد و گفت: هميشه بين 3 تا 3 هزار و پانصد زنداني در خارج از مرزهاي خود داشتيم، اما براي اولين بار است که امسال اين رقم به کمتر از 2 هزار و 200 تن رسيده است. در اين چارچوب تعداد قابل توجهي براي گذراندن دوره محکوميت خود به ايران منتقل شدهاند و تعدادي عفو شدند و اينها بخشهاي روشن و قابل توجه اقداماتي است که در حوزه کنسولي وزارت خارجه صورت گرفته است.
دو برابر شدن درآمد خدمات کنسولي در دولت روحاني
او با اشاره به افزايش دو برابري درآمدهاي ناشي از خدمات کنسولي در دو سال اخير گفت: در بودجه سال 1394 رقم فصل درآمدهاي کنسولي دو برابر شده است و اين به خاطر خدمات کنسولي و رفت و آمدهاست و اين امر تا فضا مطلوب نباشد اتفاق نميافتد.
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در ادامه درباره مذاکرات ايران و انگلستان براي رفع مشکل بازگشايي سفارتخانههاي دو کشور با بيان اينکه کاردارهاي ترددي در رفت و آمد و رايزني هستند گفت: هنوز مسايل مربوط به سفارتخانههاي دو کشور حل و فصل نشده است.
بهتر است بخش کنسولي از امور سياسي تفکيک شود
او در پاسخ به اين پرسش که چرا هيچ ارادهاي براي جدا کردن مساله کنسولي از سياسي وجود ندارد در حالي که ايرانيان زيادي به خاطر اختلافات سياسي و يا نداشتن رابطه سياسي با آمريکا، کانادا و انگليس به ويژه آمريکا در سالهاي طولاني متضرر شده و شأن و غرور ايراني است که در اين رفت و آمدها لطمه ميخورد گفت: اساس ارتباط ما در همه بخشها بايد مبتني بر عزت باشد و از آنجايي که امور کنسولي از امور سياسي جدا نيست و به نوعي دروازه روابط امور سياسي است نميتوانيم اين دو را از هم جدا کنيم. البته کنوانسيون مربوطه ميگويد چون خدمات انساندوستانه در بخش کنسولي ارايه ميشود نبايد آن را به بحثهاي سياسي گره زد. اما در واقعيت اينها به هم مربوط هستند و من هم معتقدم بهتر است که بخش کنسولي از امور سياسي تفکيک شود.
هيچ بحثي غير از جابجايي مکان دفاتر حفاظت منافع مطرح نيست
قشقاوي درباره ارايه خدمات کنسولي به ايرانيان مقيم آمريکا در سالهاي پس از انقلاب گفت: غير از خدمات ويزايي مستقيم بين ايران و آمريکا، ساير خدمات در حال انجام است. دفتر حفاظت منافع ايران در واشنگتن بسيار فعال است و 46 کامند محلي دارد که به حدود يک ميليون ايراني مقيم آمريکا که اخيراً کانادا هم به آن اضافه شده است، خدمات کنسولي ارايه ميدهد. اما فعلا هيچ بحثي غير از جابجايي مکان دفاتر حفاظت منافع مطرح نيست و هيچ اتفاقي در بحث کنسولي و سياسي در روابط دو جانبه نيفتاده است.
معاون ظريف در ادامه درباره جابهجايي دفتر حفاظت منافع ايران در آمريکا پس از سالها گفت: ما از اوايل انقلاب يک مکان استيجاري در واشنگتن براي ارايه خدمات کنسولي توسط کارمندان محلي تحت پوشش سفارت پاکستان در تهران داشتيم و به طور متقابل سوئيس حافظ منافع آمريکا در ايران بوده است که اين دفتر با توجه به حجم کم رفت و آمد آمريکاييها به ايران در سفارت سوئيس قرار دارد. طبيعي است به خاطر حضور تعداد قابل توجه ايرانيان در آمريکا، دفتر حفاظت منافع ما حجم فعاليتش گسترده باشد. از سال گذشته دنبال اين بوديم مکاني بزرگتر و سهلتر به لحاظ دسترسي به مرکز شهر و وسايل حمل و نقل پيدا کنيم و اين مستلزم صدور مجوز از سوي دولت آمريکا بود و درخواست ايران به اين منظور براي اولين بار بعد از آنکه آقاي ظريف در پست وزير امور خارجه قرار گرفت، مطرح شد.
آمريکا تا الان درخواستي براي تغيير مکان دفتر حفاظت منافعش در ايران نداشته است
قشقاوي در پاسخ به اين پرسش که آمريکا هم ميتواند در تهران در اقدام متقابل درخواست اجازه ساختمان مجزا به عنوان دفتر حفاظت منافعش داشته باشد و از سفارت سوئيس مستقل شود؟ گفت: معمولا هر نوع خدماتي که نسبت به اماکن کنسولي ارايه ميشود در چارچوب عمل متقابل است اما تا الان هيچ درخواستي از سوي آمريکا در اينباره و تغيير مکان دفتر حفاظت منافع اين کشور مطرح نشده است.
دفتر جديد حفاظت منافع ايران در آمريکا در روزهاي آينده بازگشايي ميشود
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: در دفاتر حفاظت منافع ديپلمات رسمي کشور مبدا حضور ندارد اما اقدامات و خدماتي که در اين دفاتر ارايه ميشود تحت پوشش، نظارت و قوانين کشورهاي مبدا است و مسئولان وزارت خارجه هر از چند گاهي به اين دفاتر رفت و آمد دارند. حدود دو ماه پيش معاون اداري مالي وزارت خارجه به آنجا سرکشي داشتند و گاهي هيأتهاي بازرسي و نظارت به آنجا ميروند.
اين مقام وزارت خارجه هم چنين گفت که قرار است در روزهاي آينده دفتر جديد حفاظت منافع ايران بازگشايي شود و بعيد است از وزارت امور خارجه در اين مراسم مقامي حضور داشته باشد.
آمريکا 19 زنداني ايراني در حوزه تحريمها را هرچه زودتر آزاد کند
قشقاوي در ادامه اين گفتوگو از تلاش جدي وزارت خارجه براي آزادي 19 تن از ايرانياني که در حوزه تحريمهاي هستهاي در زندانهاي آمريکا به سر ميبرند خبر داد.
او گفت: 19 ايراني در حوزه تحريمي به اتهام واهي خريد اقلام با کاربرد دوگانه يا موارد مشابه ديگر زنداني هستند. البته علاوه بر اين 19 نفر، تعدادي از اين افراد خارج از آمريکا بودند که آمريکا به دنبال استرداد آنها بود که خوشبختانه بسياري از آنها بيگناهيشان ثابت شده است، برخي ديگر نيز که در معرض استرداد بودند با تلاش ايران يا خانوادههايشان آزاد و به ايران بازگشتند. با اين حال تعدادي ديگر به آمريکا مسترد شدند. ما از دولت آمريکا ميخواهم اين افراد بي گناه را هر چه زودتر آزاد کند.
اين مقام وزارت امور خارجه درباره ايرانياني که به دليل جرمهاي عادي در زندانهاي آمريکا هستند، گفت: بر اساس آمار رسمي آمريکا حدود 63 ايراني تا پايان سال 1393 به دليل جرايم عادي در زندانهاي آمريکا به سر مي برند و تا جايي که اطلاع داريم از اين تعداد دو نفر محکوم به اعدام و دو نفر بيش از 20 سال است که با اتهامات واهي در زندان هستند.
قشقاوي گفت: بيشترين ايرانيان در زندان هاي کشورهاي آسياي جنوب شرقي و مناطق همجوار، ترکمنستان و عراق زنداني هستند.
لغو ويزاي سياسي و خدمت عراق تا دو هفته ديگر
او همچنين درباره زمان اجراي لغو صدور ويزاي سياسي و خدمت ميان ايران و عراق که گفته ميشود در مرحله اول 45 روزه خواهد بود، گفت: لغو صدور ويزاي سياسي و خدمت قبلا ميان دو کشور مورد توافق قرار گرفته بود و قرار است از يکي دو هفته ديگر اجرايي شود. در عين حال در سفري که چند ماه قبل به عراق داشتم هم اعلام کردم، ايران مشکلي براي لغو ويزاي عادي با عراق ندارد.
به کردستان عراق ميروم
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه همچنين از سفرش قريبالوقوعش به کردستان عراق خبر داد و گفت: يکي از مهمترين اهدافم از اين سفر، مذاکره براي آزادي ايرانياني است که در زندانهاي اقليم کردستان به سر ميبرند.
سياست ايران و شخص آقاي ظريف اين نيست که ديپورت اجباري را بپذيرد
قشقاوي درباره رايزنيهاي ايران و استراليا به ويژه در مورد قوانين شديدي که براي مهاجرين غيرقانوني از سوي اين کشور وضع شده و ايرانيان زيادي هم مشمول اين قوانين شدهاند، گفت: استراليا عمدتا دنبال اين است که ايران بپذيرد پناهجويان ايراني را اخراج اجباري (ديپورت) کند. اما سياست ايران و شخص آقاي ظريف اين نيست که ديپورت اجباري را بپذيرد. نپذيرفتن ديپورت مبناي حقوق بشري دارد. افراد به هر دليل و انگيزهاي راهي برخي کشورها ميشوند که در تبليغات و نزد افکار عمومي از اين کشورها به مثابه بهشت ياد ميشود، جايي که در آن اصول و حقوق محض بشري برقرار است. حرف ما اين است که اين کشورها دائم تبليغ آزادي و رفاه ميکنند اما بر خلاف اصول مسلم حقوق بشر به آنها دستبند ميزنند و الان مدتي است که در بدترين شرايط انساني و بهداشتي و آب و هوايي و دور از مرکز شهر نگهداري ميشوند. دولت استراليا بعضا ايرانياني که غيرقانوني قصد ورود به اين کشور را داشتهاند به بخش کنسولي سفارت ايران ميآورند و تقاضا دارند به طور اجباري برگه عبور براي آنها صادر کنيم که مورد قبول ما نيست.
ممنوع الورود نداريم
معاون کنسولي، امور مجلس و ايرانيان وزارت امور خارجه در ادامه درباره تسهيل ورود ايرانياني که پس از انقلاب از کشور مهاجرت کردهاند به مصوبه شوراي عالي امنيت ملي اشاره کرد و افزود: اين مصوبه گام بزرگي است که برداشته شده است و به واسطه آن هر ايراني ميتواند آزادانه به کشور رفت و آمد داشته باشد. بين 3 تا 5 درصد اپوزيسيون ايران هستند و 95 درصد ديگر اگر مشکلي قضايي، جنايي، مالي و سياسي نداشته باشند ميتوانند رفت و آمد کنند. اين مصوبه ابلاغ و اجرايي شده است.
وي با تاکيد بر اينکه "ما ممنوع الورود نداريم" تصريح کرد: وزارت اطلاعات، قوه قضاييه و وزارت امور خارجه هيچ مشکلي با ورود و رفت و آمد 95 درصد ايرانياني که در خارج از کشور زندگي ميکنند، ندارند.
وزارت خارجه هيچ مشکلي با مجلس ندارد
اين مقام وزارت خارجه درباره رابطه دولت و مجلس در دو سال گذشته گفت: ما بهترين رابطه را با مجلس شوراي اسلامي داريم. وزير امور خارجه هيچ کارت زردي نگرفته و اکثريت مجلس و کميسيون ذيربط از تيم مذاکرهکننده حمايت ميکنند. البته برخي دلسوزانه در مجلس با روند مذاکرات هستهاي مخالفت دارند و برخي سياسي و جناحي به شکلي کاملا مشخص مخالفت ميکنند، اما وزارت خارجه هيچ مشکلي با مجلس ندارد. وزير و تيم مذاکرهکننده بيشترين حضور را در مجلس داشتهاند و با گذشته قابل مقايسه نيست. چنانچه در جلسه غيرعلني صبح يکشنبه آينده نيز جناب آقاي ظريف و عراقچي گزارشي را از آخرين تحولات مربوط به مذاکرات جاري هستهاي ارائه خواهند کرد.
*ايسنا