نسخه چاپی
ارسال به دوستان
آیا هفته دیگه تعطیل میشود؟
بازگشت آلودگی هوای تهران به محدوده ناسالم، کارآمدی تعطیلیها را زیر سوال برده و نیاز به راهکارهای پایدار را آشکار کرده؛ با این وجود احتمال تعطیلی شنبه ۱۵ آذر و تعطیلی هفته آینده وجود دارد.
استاندار تهران، سه شنبه ۱۱ آذر گفت: «فردا هوا خوب است، دنبال بهانه نباشید!» بنابراین مدارس و ادارات تهران به حالت عادی فعال شدند. با این وجود، شاخص آلودگی هوای تهران روز چهارشنبه ۱۲ آذر در نقاط مرکزی به محدوده بنفش رسید و این وضعیت تا عصر ادامه داشت.
با ورود سامانه بارشی به استان تهران، این انتظار وجود داشت که آلودگی هوا تا حدی کاهش یابد؛ با این حال، هواشناسان از همان ابتدا هشدار داده بودند که به دلیل سکون نسبی جو، پایداری هوا و نبود وزش باد موثر، آلودگی همچنان در محدوده ناسالم باقی خواهد ماند. روز دوشنبه ۱۰ آذر با آغاز بارندگی، آسمان تهران برای ساعاتی پاکتر شد، اما با فرا رسیدن شب، آلودگی بهتدریج دوباره به شهر بازگشت
در پی تداوم این شرایط، تصمیم بر آن شد که روز سهشنبه ۱۱ آذر تعطیل اعلام شود. با این حال، عصر روز سهشنبه و پس از تشکیل جلسه کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران، حسن عباسنژاد، دبیر این کارگروه، با اشاره به بهبود شرایط جوی و کاهش غلظت آلایندهها اعلام کرد که روز چهارشنبه ۱۲ آذرماه، مدارس و دانشگاههای استان تهران فعال خواهند بود و ادارات نیز طبق روال عادی به فعالیت خود ادامه میدهند. اما، امروز مجددا آلودگی تا محدوده بنفش به پایتخت بازگشت.
آیا مشکل آلودگی هوای تهران با تعطیلی حل میشود؟
کارشناسان محیط زیست و آلودگی هوا معتقدند تعطیلیها اگرچه میتوانند بهصورت کوتاهمدت از شدت آلودگی بکاهند، اما راهحل اصلی و پایدار برای حل مشکل آلودگی هوای تهران نیستند. البته سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست و منابع طبیعی مجلس، هم گفته بود: «تعطیلیهای اخیر با هدف کاهش آلودگی انجام نمیشود، بلکه برای جلوگیری از مواجهه مستقیم مردم ـ بهویژه کودکان ـ با آلایندههاست و دستگاهها در اجرای قوانین بالادستی از جمله قانون هوای پاک کوتاهی میکنند.»
به هر رو، تعطیلی مدارس و ادارات معمولا باعث کاهش موقت تردد خودروها و فعالیت برخی منابع آلاینده میشود، اما با بازگشت شرایط جوی پایدار و از سرگیری فعالیتهای روزمره، آلودگی بار دیگر به سطح قبلی بازمیگردد. به بیان کارشناسان، تعطیلی بیشتر نقش مسکن کوتاهمدت را دارد تا درمان ریشهای. از این روست که با از سرگیری روال عادی وضعیت آلودگی به وضعیت سابق بازمیگردد چراکه خودروها نقشی مهم در شدت این آلودگی دارند. علاوه برآن مازیار بیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعه و مجموعههای خودرو، ضمن تاکید بر نقش خودروها در این آلودگی اشاره میکند: «حدود ۴۰ درصد آلودگی هوا ناشی از سوخت نیروگاههاست.» این در حالی است که با باز شدن مدارس و ادارات، نیاز به منابع انرژی بیشتر شده در نتیجه نیروگاهها نیازمند سوخت بیشتری هستند.
به باور کارشناسان، حل معضل آلودگی هوای تهران نیازمند اقداماتی ساختاری و بلندمدت است؛ از جمله نوسازی ناوگان حملونقل عمومی، کاهش خودروهای فرسوده، کنترل جدی آلایندگی صنایع و نیروگاهها، ارتقای کیفیت سوخت و مدیریت تقاضای سفر. علاوه بر این، نقش شرایط جوی همچون سکون هوا و نبود باد مؤثر نیز بسیار تعیینکننده است و تا زمانی که سیاستهای کلان کاهش تولید آلاینده بهطور جدی اجرا نشود، تعطیلیها تنها میتوانند تاثیری موقتی و محدود بر وضعیت هوا داشته باشند.
احتمال تعطیلی تهران شنبه ۱۵ آذر هست؟
چهارشنبه ۱۲ آذر، آلودهترین روز تهران از ابتدای هفته شد. شاخص آلودگی چهارشنبه ۱۶۴، سه شنبه ۱۵۳، دوشنبه ۱۵۸، یکشنبه ۱۵۳ و شنبه ۱۵۶ بوده است. دبا این احتساب علی رغم پیشبینی استاندار تهران، امروز آلودهترین روز پایتخت بود. معتمدیان، استاندار تهران، روز سهشنبه ۱۱ آذر در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران درباره تعطیلی روز چهارشنبه ۱۲ آذر گفت: «هواشناسی و سامانههای محیطزیستی باید وضعیت را اعلام کنند و دانشگاه علوم پزشکی هم باید درخواست اضطرار بدهد که هیچکدام انجام نشده است. پیشبینی این است که بارندگی و وزش باد در راه داریم و فردا (چهارشنبه ۱۲ آذر) هوا خوب است. دنبال بهانه نباشید.»
با وجود این پیشبینی، شاخص آلودگی هوای تهران عدد ۱۶۴ را نشان میداد که در محدوده قرمز قرار دارد و آلودگی هوای مرکز شهر نیز با شاخصی بین ۱۵۱ تا ۲۰۰ در محدوده بنفش و بسیار ناسالم گزارش شده بود.
به همین دلیل، استاندار تهران ظهر روز چهارشنبه ۱۲ آذر، در مصاحبهای دیگر و در پاسخ به این پرسش که اگر وزش باد و بارندگی رخ ندهد آیا تعطیلیها ادامه خواهد داشت یا نه، گفت: «باز هم بستگی دارد؛ باید به جلسه کارگروه بیاید و آنجا تصمیم نهایی گرفته شود.» این در حالی است که او پیشتر تاکید کرده بود تصمیمگیری درباره تعطیلیها بر اساس اعلام وضعیت از سوی سازمان محیطزیست و هواشناسی انجام میشود.
با این حال، وی این بار اظهار کرد: «پیشبینیهای هواشناسی خیلی قابل اتکا نیست؛ درباره امروز هم پیشبینی هواشناسی محقق نشد. احتمالاً روز جمعه برای تعطیلیهای هفته آینده تصمیمگیری میکنیم.» بنابراین، با تداوم آلودگی هوا در روزهای پنجشنبه و جمعه (۱۳ و ۱۴ آذر)، احتمال تعطیلی مجدد وجود دارد. اطلاعات تکمیلی به محض اعلام رسمی به این گزارش اضافه خواهد شد.
از تعطیلیها چه سودی میبریم و چه زیانی؟
تعطیلی تهران، چه برای آلودگی هوا باشد، چه ناترازی انرژی و چه شیوع آنفولانزا حامل اتفاقات مثبت برای مردم و دولت نیست. هاشم اورعی، استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف، در این مورد میگوید: «وقتی ادارات کشور را تعطیل می کنیم یعنی کل مملکت را تعطیل می کنیم.» بنابراین در درجه اول دولت از نظر اقتصادی با مشکلات عدیده مواجه میشود. حسین سلاحورزی، فعال اقتصادی در این مورد میگوید: «ایران امروز با چالشی مشابه دست به گریبان است. تعطیلات اجباری که به دلایل کمبود گاز، ناترازی برق، آلودگی هوا و تنشهای ژئوپلیتیکی به ادارات، مدارس و کارخانهها تحمیل شده است، فراتر از یک وقفه ساده، به اقتصاد کشور ضربه زده و تولید ناخالص داخلی ایران را به شدت تحتتاثیر قرار داده است.» اما این تنها بعد ماجرا نیست که مورد توجه کلیت جامعه امروز ایران قرار میگیرد.
اگر علت تعطیلیها نه ناترازی انرژی، بلکه آلودگی هوا یا شیوع ویروس و آنفولانزا باشد، مساله مستقیما با سلامت آحاد جامعه مرتبط است. به عنوان مثال در مورد آلودگی هوا، وقتی شاخص به محدوده نارنجی وارد شود، کودکان بیشتر در معرض آسیب هستند؛ یعنی افرادی که روزانه برای رفتن به مدرسه مدام در سطح شهر تردد دارند. در مورد شیوع بیماری نیز وضع به همین صورت است؛ اولین قشر آسیبپذیر کودکان هستند که در گروههای حساس قرار میگیرند. اما، آلودگی هوا و ویروس، هر دو، با مدیریت صحیح قابل کنترل خواهند بود. مگر نه آنکه سویه جدید آنفولانزای نوع A ابتدا به ساکن در کشورهایی همچون استرالیاف ایتالیا و ژاپن در فصول سرد دیده شد؟ آیا آنها هم برای کنترل مدارس و ادارات را تعطیل کردند یا با تنظیم برنامه و اجرای پروتکل بهداشتی سعی به کنترل این بیماری داشتند؟ از این رو سالهاست که کارشناسان، و افراد در سمتهای مختلف و به شیوههای متفاوت بارها گفتهاند: «تعطیلی مدارس و اقدامات مشابه، تصمیمات آنی است همچون زمانی که بحرانی رخ میدهد و باید تصمیمات آنی و لحظهای برای رفع حادثه گرفته شود. این تصمیمات حلال مشکلات نیست.»
