پشت پرده اظهارات ترامپ درباره مذاکره ایران و آمریکا

اصولا نظامی گری در منظقه به نتیجه نمی رسد چون اگر اینطور بود محمدرضا شاه هم نتیجه می گرفت. وی ۱۲ میلیارد دلار که همان زمان هم رقم بسیار هنگفتی بود، خرج قرارداد نظامی با آمریکایی ها کرد و انواع و اقسام سلاح های نظامی و تسلیحات را وارد کشور کرد. از هلیکوپترها، تا موشک و سامانه پدافندی. در نهایت چه شد؟ به همین دلیل هم معتقدم اتفاقا این نوع اقدامات می تواند امنیت داخلی و خارجی را برای بن سلمان پیچیده تر و دشوار تر کند.

دونالد ترامپ اخیرا در جریان دیدار خود با بن سلمان گفته است: «می‌توانم بگویم که ایرانی ها به‌شدت مشتاق توافق هستند. من کاملاً پذیرای آن هستم. ما با آن‌ها در حال مذاکره هستیم و روندی را آغاز کرده‌ایم، و خوب است که با ایران به توافق برسیم.ما می‌توانستیم قبل از جنگ به توافق برسیم اما این میسر نشد. چیزی اتفاقی خواهد افتاد. اما آن‌ها خیلی مشتاقند که به توافق برسند».

 ولیعهد عربستان سعودی نیز در این باره گفته است: «ما متحدان نزدیکی هستیم و در این زمینه با هم همکاری نزدیکی داریم و تمام تلاش خود را برای کمک به دستیابی به توافق بین آمریکا و ایران انجام خواهیم داد و معتقدیم که برای آیندهٔ ایران خوب است که یک توافق خوب داشته باشیم که مسیر را برای منطقه، جهان و آمریکا تعیین کند، بنابراین تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا شاهد وقوع آن روز باشیم»

اگرچه عربستان و ایالات متحده در حاشیه این دیدار قراردادهایی با یکدیگر منعقد کردند اما صحبت های سران این دو کشور درباره ایران مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است. حسن بهشتی پور، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر مسائل بین الملل،  به تحلیل این موضوع  پرداخته است:

ترامپ هیچ بویی از صلح طلبی نبرده است

حسن بهشتی پور  گفت: «اگر قرار باشد در حوزه سیاست خارجی ایران، تحلیلی ارائه دهیم این یک اشتباه محض است که روی اظهارنظرهای ترامپ اتکا کنیم یا این اظهارنظرهای او را جدی بگیریم. اصلا نمی شود از صحبت های ترامپ به عنوان کد یا فکت استفاده کرد. این شخص طی 11 ماه گذشته که رئیس جمهور رسمی ایالات متحده شده و حتی طی 4 سال اول ریاست جمهوری خود، صرفا به شکل تبلیغاتی صحبت کرده و سیاست های اعلانی وی با سیاست های اعمالی او کاملا متضاد است. بنابراین واقعیت این است که نمی توانیم فریب اظهارات مثبت وی را بخوریم. ضمن این که صحبت ترامپ که می گوید"ما می‌توانستیم قبل از جنگ به توافق برسیم اما این میسر نشد." نشان دهنده همه چیز است. ما که سر میز مذاکره بودیم اما رفتار آمریکا بعد از 4 دور مذاکره اصلا قابل قبول نبود. به هر حال به نظر می رسد ترامپ برای بازی با افکار عمومی و فریب دادن مخاطبان در حال گفتن مسائلی است که از  طریق رسانه ها خود را فردی صلح طلب نشان دهد. این در حالیست که حمایت همه جانبه ایالات متحده از اسرائیل نشان می دهد ترامپ هیچ بویی از صلح طلبی نبرده است.»

وی افزود: «با وجود همه این ها، باید به این باور برسیم که مذاکره کردن فقط این نیست که فقط با افراد قابل اعتمادمان مذاکره کنیم. بلکه در جریان مذاکره ممکن است به طرف مقابل اصلا اعتمادی نداشته باشیم اما مذاکره کنیم. اگر به توافق برسیم نیز می توانیم چارچوبی را مشخص کنیم که طرف مقابل در صورت عدم تعهد به بندهای مذاکره، تاوان این بی تعهدی را پرداخت کند یا خاصیت برگشت پذیری وجود داشته باشد. بنابراین اصل گفتگو به عنوان یک راه حل همیشه مهم است. هدف از گفتگو، دور شدن از تنش، دور شدن از جنگ و مدیریت تنش است. یکی از لازمه های مدیریت تنش با آمریکا همین گفتگو است.»

محمدرضا شاه 12 میلیارد دلار با آمریکایی ها قرارداد بست و نتیجه نگرفت

این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در خصوص دیدار اخیر ترامپ و بن سلمان گفت: «صحبت های ترامپ و بن سلمان، نشان می دهد که همزمان به دنبال این هستند که راه حلی برای گفتگو با ایران پیدا کنند و اگر طرف ایرانی هم آمادگی برای گفتگو داشته باشد، به نظر می رسد که عربستان سعودی بعد از میانجیگری های عمان و قطر تمایل دارد این نقش را ایفا کند. صلح در منطقه به نفع عربستان است چرا که می تواند از تنش در منطقه جلوگیری کرده و راه را برای اجرای نقشه توسعه ای که بن سلمان برای عربستان طراحی کرده، هموار کند. اما باید دید آیا ایران و ایالات متحده آمادگی دارند رویکردهای خود را تغییر دهند؟ چون اگر قرار باشد که با همین رویکردهایی که قبلا اعلام شده پیش برویم و غربی ها بخواهند روی موشک ها به عنوان روش دفاعی قدرتمند ایران، یا غنی سازی تاکید کنند، شرایطی برای مذاکره باقی نمی ماند. با همه این ها، شاید با تغییر رویکردهای طرفین، بتوان انتظار داشت جایی برای گفتگو باقی بماند.»

وی افزود: «اما درباره همکاری نظامی عربستان و ایالات متحده تاکید می کنم که اصولا نظامی گری در منظقه به نتیجه نمی رسد چون اگر اینطور بود محمدرضا شاه هم نتیجه می گرفت. وی 12 میلیارد دلار که همان زمان هم رقم بسیار هنگفتی بود، خرج قرارداد نظامی با آمریکایی ها کرد و انواع و اقسام سلاح های نظامی و تسلیحات را وارد کشور کرد. از هلیکوپترها، تا موشک و سامانه پدافندی. در نهایت چه شد؟ به همین دلیل هم معتقدم اتفاقا این نوع اقدامات می تواند امنیت داخلی و خارجی را برای بن سلمان پیچیده تر و دشوار تر کند. همچنین این نوع اقدامات توازن نظامی منطقه را به هم می زند. چون وقتی یک کشور مدام خود را مسلح می کند و انواع و اقسام تسلیحات را خریداری می کند، طرف های مقابل مثل امارات متحده عربی، قطر، ایران و عراق نیز به دنبال افزایش سلاح های خود می کنند. این شرایط نه تنها امنیت ایجاد نمی کند، بلکه به مثابه تهدید خواهد بود. این وضعیت برای امنیت منطقه خطرناک و برای کمپانی های سلاح آمریکایی سودآور است. مشخص است که ترامپ هم از این وضعیت استقبال می کند.»

.بهشتی پور در خصوص ابعاد دیگر قراردادهای ایالات متحده و عربستان گفت: «قراردادهای عربستان و آمریکا فقط نظامی نیست بلکه قراردادهایی هم درباره رآکتور هسته ای و تولید برق منعقد شده و ظاهرا آمریکایی ها موافقت کرده اند بدون این که غنی سازی در عربستان انجام شود، روی رآکتورهای هسته ای سرمایه گذاری کنند. همچنین عربستان در حوزه هوش مصنوعی و صنعت دیجیتال سرمایه گذاری کرده است و در تلاش است دانش فنی را به داخل کشور خود منتقل کند. به نظر می رسد بن سلمان برای تحقق آرمان های خود بیش از هر چیز به صلح و امنیت نیاز دارد. او از یک سو باید روابط ایران و ایالات متحده را به سمت کاهش تنش سوق دهد و از سوی دیگر باید روابط اعراب و اسرائیل را درباره موضوع فلسطین، حل کند. این دو موضوع، مهمترین ابعاد دیدار اخیر ترامپ و بن سلمان است. این معادله دوگانه مهمترین موضوعات سفر بن سلمان در سفر اخیر وی به ایالات متحده است.»